اعتقاد به امام زمان و نهضت جهانی او در آخرالزمان، در میان تمامی مذاهب اسلامی امری پذیرفته شده است. آثار مکتوب محدثین، تاریخ نگاران و سیره نویسان اهل سنّت در قرون و دوره های مختلف مملو از بیانات تاریخی و روایاتی است که نسب حضرت مهدی(عج) در آنها ذکر شده. این منابع ایشان را یا از اهل بیت و اولاد پیامبر اکرم(ص)، یا به عنوان فرزند حضرت علی(ع)، یا از نسل حضرت زهرا(س)، یا از فرزندان امام حسین(ع)، یا فرزند امام حسن عسکری(ع) معرفی کرده اند و یا اینکه سلسه نسب ایشان را از امام عسکری(ع) تا پیامبر اکرم(ص) گزارش داده اند. به هر حال انتساب آن حضرت به پیامبراکرم(ص) چیزی مخفی نیست که فقط شیعه اعتقادی در باره آن داشته باشد.

القاب و اوصاف معصومين(ع) حكمتي غير از آن معاني ظاهري دارد. ما موظفيم اين كلمات را بر زبان جاري كنيم اما بايد به دنبال اين باشيم كه باطن اين كلمات و حكمت اين عبارات و الفاظ را نیز بدانیم. مثلا امام صادق(ع) در جواب این سؤال كه چرا رسول خدا را ابوالقاسم مي‏ گويند؟ فرمود: چون علي(ع) قسيم الجنّة و النّار است، قاسم است؛ و چون از همان دوران كودكي در دامان پيامبر(ص) بود و از همان طفوليت رسول خدا معلم او بود و از آنجا كه هر شاگردي فرزند استاد است و استاد حق پدري بر او دارد، از اين رو پيامبر(ص) را «ابوالقاسم» مي‏ نامند.

علمای شیعه مثل فضل بن شاذان، کلینى و...، و برخی از علمای اهل سنت مثل ابن صبّاغ مالکى، ابن حجر هیتمی، گنجی شافعی و... نقل کرده اند که مهدى(ع) در سال 255 هـ در سامرا در خانه پدرش به دنیا آمد و نام مادرش نرجس بود. او در دامان پدر تا سالى که امام حسن عسکرى(ع) وفات یافت (260 هـ ) بزرگ شده و خدا در همان خردسالی به او حکمت داد.