اولا: این گونه نیست که خداوند در همه احوال از رسوایی بدکاران و معصیت کاران جلوگیری و آبروی شان را حفظ کند؛ خدا عیب انسانهای هتّاک(پرده در) و بی پروا را آشکار می کند. ثانیا: اطلاع معصومین و اولیاء از اعمال آدمی نتیجه اثر وضعی گناه می باشد؛ چون گناه هر کس اثری وضعی در نظام تکوین می گذارد که بندگان صالح و متقی خدا قدرت تشخیص چنین آثاری را دارند و علم آنها همیشه از ارائه گزارش ناشی نمی شود. ثالثا: هنگامى که انسان بداند علاوه بر خداوند، پیشوایان محبوبش و برخی از اولیاء الهی نیز می توانند از رفتارهایش مطلع شوند، بدون شک بیشتر رعایت مى کند و مراقب اعمال خود خواهد بود. رابعا: از آنجا که آن اولیای گرامی از هیچ تلاشی برای کمک به انسان و رشد دادن او کوتاهی نمی کنند علم آنها به اعمال ما برای خود ما مفید خواهد بود. خامسا: انسان ‌هایی که می توانند علم به اعمال انسان داشته باشند، جز آنچه که مطلوب و مرضی الهی است نخواهند دید. خداوند اطلاع از اعمال بندگان را به کسانی عنايت مي کند که محرم اسرار باشند.

ایمان به آفریدگارى توانا و یگانه، در زندگى فردى و اجتماعى انسان آثار فراوانى دارد. انسان با ایمان به هنگام حوادث سخت، ایمان به خدا به یارى او شتافته و به او نیرو مى دهد و نور امید را در دل ها زنده نگه مى دارد. انسان با ایمان، وظیفه شناس، نیکوکار و با گذشت است. روان شناسان بر این باورند که، احساس نگرانی یکی از عوامل بیماریهای امروز است، نگرانی از حوادث آینده، مرگ، جنگ و فقر و...، همچنین معتقدند ایمان به خدا این نگرانیها را از روح انسان دور می کند.

این آیات در پاسخ به رؤساى کفار مکّه نازل شد که به پیامبر(ص) گفتند: اگر تو پیامبر خدا هستى، کوه هاى مکّه را براى ما طلا کن یا فرشتگانی بفرست تا تو را تصدیق کنند.  یا در پاسخ به مخالفان پیامبر(ص) می باشد که وقتی پیامبر(ص) به على(ع) فرمود: من از خدا خواسته ام میان من و تو برادرى بر قرار سازد و تو را وصى من کند. گفتند: چرا از خدا نخواست فرشته اى براى یارى او بر دشمنان بفرستد یا گنجی که او را از فقر نجات دهد.

سوره «الضحی» بعد از دو سوگند، به پیامبر(ص) بشارت یاری مى دهد و به او نوید مى دهد: خداوند آن قدر به او عطا مى کند، که خشنود شود؛ سپس گذشته پیامبر(ص) را در نظر او مجسم مى سازد، که خداوند چگونه او را همیشه در سخت ترین لحظات یاری کرده؛ لذا در پایان به مهربانی با یتیمان و مستمندان سفارش می کند.

پیروزى همواره به معنى غلبه ظاهرى و جسمانى بر دشمن نیست و گاه پیروزی، پیروزى یک مکتب است، همانند امام حسین(ع)، که با شهادت خود، اسلام را از سقوط، رهائى بخشید. از سویی وعده خداوند به پیروزی مؤمنان، یک وعده مشروط است و اختصاص به کسانى دارد که از قلب و جان، خواهان رضاى خدا و از نظر عمل در خط فرمان او باشند.