ایستادگی انسان در راه راست و مسير حقیقت يكى از شايسته ترين كارهاست، و به عنوان صبر و استقامت شناخته می شود. اما پافشاری در طريق باطل و نادرست و عدم انعطاف و اینکه همه مخالفان خود را در اشتباه دانسته و خود را حق مطلق بپندارد و هرگز حاضر به اصطلاح خطاهاى خويش نباشد، «لجاجت» است، كه از زشت ترين رذائل اخلاقی است.

اولا: آنچه منظور پیامبر اکرم(ص) بوده «فقر روحی» است که مصداق کاملش «حرص» می باشد؛ به خصوص اگر بدانیم در این حدیث «فقر» در کنار «حسد» قرار گرفته و این می تواند دال بر این باشد که پیامبر اکرم(ص) در صدد بیان آثار برخی رذائل اخلاقی هستند. عبارت کامل حدیث چنین است: «كَادَ الْفَقْرُ أَنْ‏ يَكُونَ‏ كُفْراً وَ كَادَ الْحَسَدُ أَنْ يَغْلِبَ الْقَدَرَ».
ثانیا: حتی اگر «فقر» در آن کلام نبوی اشاره به فقر مالی باشد، باز هم منظور این نیست که شخص فقیر وضعیتی «جبرگونه» برای کافر شدن دارد؛ بلکه منظور تنها این است که «فقر» مانند بسیاری از عوامل محیطی ای که بر رفتارهای انسان تاثیر منفی دارند، می تواند انسان را به سمت بدی بکشاند و می دانیم که اگر عوامل دیگر در تضاد با این نتیجه فقر وجود داشته باشند آن را کنترل می کنند. چنانکه همیشه اکثر ساکنان دنیا فقرا بودند؛ امّا همیشه در صف اول ایمان بوده اند. پس «فقر علت تامه کفر نیست» و نمی توان به بهانه آن از مسئولیّت اعمال و عقاید گریخت و فقر توجیه مناسبی برای کفر نیست.

 امام علی(ع) در بیان اصول اعتقادی توحید می فرماید: «شهادت به توحید پایه اصلى ایمان و ریشه و قوام آن است، و همچنین سرچشمه همه نیکیها، و سبب جلب خشنودى خداوند، و موجب طرد و دورى شیطان است». در حقیقت تمام اصول و فروع اعتقادی اسلام تبلورى از توحید است نه اینکه توحید اصلی در کنار دیگر آموزه ها باشد. همه انبیاء الهی داعیان یک مکتب و مبلغان و منادیان یک برنامه بودند. فضائل اخلاقی از توحید، و رذائل اخلاقی از شرک سرچشمه می گیرد و در قیامت نیز اعمال مردم بر اساس یک معیار واحد مورد قضاوت قرار می گیرد.