«قَيُّوم» صيغه مبالغه از ماده «قيام» است و قيام به معنى ايستادن، يا تصميم‌ گيرى است. كاربرد اين واژه در مورد خداوند به معنى این است كه اهتمام زیادی به امور مربوط به مخلوقات و ارزاق و عمر و حيات و مرگ آنها دارد و آنچه مورد نياز آنها است در اختيارشان قرار مى دهد. بعضى نيز آن را به معنى قائم بالذات و مقوّم موجودات ديگر تفسير كرده اند كه با معنى قبل تفاوتى ندارد.

بلند شدن شيعيان به هنگام شنيدن نام «قائم(عج)» به خاطر وجود رواياتي است كه در آنها امام صادق(ع) و امام رضا(ع) هنگام برده شدن نام حضرت به جهت تعظيم و احترام از جا برخاسته اند.

معانی مختلفی برای آن بین شده، از جمله: قربانی کردن شتر، یا رو به قبله ایستادن به هنگام نماز و یا اینکه بلند کردن دست ها به هنگام تکبیر و در احادیث به  معنای اخیر اشاره شده است.