آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

معانی مختلفی برای آن بین شده، از جمله: قربانی کردن شتر، یا رو به قبله ایستادن به هنگام نماز و یا اینکه بلند کردن دست ها به هنگام تکبیر و در احادیث به  معنای اخیر اشاره شده است.

در آیه فوق مى خوانیم (اکنون که چنین است، فقط براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى کن)؛ «فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ». تعبیر به«وَ انْحَر» از ماده «نحر» که مخصوص کشتن شتر است، شاید به خاطر این است که، در میان قربانى ها، شتر از اهمیت بیشترى برخوردار بود و مسلمانان نخستین، علاقه بسیار به آن داشتند و قربانى کردن شتر بدون ایثار و گذشت ممکن نبود.
در اینجا دو تفسیر دیگر براى آیه فوق ذکر شده است:
1 ـ منظور از جمله «وَ انْحَر» رو به قبله ایستادن به هنگام نماز است، چرا که ماده «نحر» به معنى گلوگاه مى باشد، سپس عرب آن را به معنى «مقابله با هر چیز» استعمال کرده است و لذا مى گویند «مَنازِلُنا تَتَناحَر»؛ (منزل هاى ما در مقابل یکدیگر است).
2 ـ منظور بلند کردن دست ها به هنگام تکبیر و آوردن آن در مقابل گلوگاه و صورت است، در حدیثى مى خوانیم«هنگامى که این سوره نازل شد، پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) از جبرئیل سؤال فرمود: این «نُحَیْره»اى (1) که پروردگارم مرا به آن مأمور ساخته، چیست؟
«جبرئیل» عرض کرد: «این نحیره نیست، بلکه خداوند به تو دستور مى دهد: هنگامى که وارد نماز مى شوى موقع تکبیر دست ها را بلند کن و همچنین هنگامى که رکوع مى کنى یا سر از رکوع برمى دارى و یا سجده مى کنى؛ چرا که نماز ما و نماز فرشتگان در هفت آسمان، همین گونه است، و براى هر چیزى زینتى است و زینت نماز بلند کردن دست ها در هر تکبیر است». (2)
در حدیثى، از امام صادق(علیه السلام) در تفسیر این آیه مى خوانیم که، با دست مبارکش اشاره کرده، فرمود: «منظور این است که دست ها را این گونه در آغاز نماز بلند کنى، به طورى که کف آنها رو به قبله باشد». (3)
ولى تفسیر اول از همه مناسب تر است؛ چرا که منظور نفى اعمال بت پرستان است که عبادت و قربانى را براى غیر خدا مى کردند، ولى با این حال، جمع میان همه معانى و روایاتى که در این باب رسیده است، هیچ مانعى ندارد و به خصوص این که: درباره بلند کردن دست به هنگام تکبیرات، روایات متعددى در کتب شیعه و اهل سنت نقل شده است، به این ترتیب، آیه مفهوم جامعى دارد که اینها را نیز شامل مى شود. (4)