منظور از شاهد: شهود روز قیامت اعم از پیامبر اسلام(ص) یا سایر پیامبران نسبت به امت هاى خود و ملائکه، فرشتگان و اعضاء پیکر آدمى و شب و روز می باشد و مشهود: انسان ها یا اعمال آنها است. البته روز جمعه، عرفه و عید قربان نیز شهود روز محشر و گواهان اعمال انسان ها هستند.

در یکى از سال ها که مردم مدینه گرفتار خشکسالى بودند کاروانى که مواد غذائى همراه داشت در روز جمعه به مدینه آمد. پیامبر(ص) در آن هنگام مشغول خطبه نماز جمعه بود. مردم خطبه را رها کرده و به سوى بازار شتافتند و تنها دوازده مرد و یک زن در مسجد باقى ماندند. آيه نازل شد و آنها را سخت مذمت كرد.

مسلمانان «مدینه»، پیش از آن که پیامبر(ص) هجرت کند، به فکر افتادند تا روزی برای اجتماع و عبادت داشته باشند؛ همان طور که یهودیان و نصرانیان دارند، بنابراین روز قبل از شنبه را برای این کار انتخاب کردند. در آن روز اسعد بن زراره نماز را به جماعت خواند و به اندرز مردم پرداخت و آن روز را جمعه نام گذاردند؛ زیرا روز اجتماع مسلمین بود.
اما، اولین نماز جمعه اى که رسول خدا(ص) با اصحابش تشکیل داد، هنگام ورود به محله «بنی سالم» در مدینه  که مصادف با جمعه بود، برگزار گردید.