مراجعه مستقیم به قرآن و حدیث، به جای «تقلید»!

وقتی قرآن و احادیث وجود دارند، چرا مستقیما به آنها رجوع نکنیم تا مجبور به تقلید باشیم؟!

استنباط احکام از قرآن به مقدماتی مانند دانش عربی، علوم قرآن و تشخیص محکمات از متشابهات و ناسخ از منسوخ و... نیاز دارد. بدون دانستن این مقدمات، تلاش برای فهم قرآن به برداشت های ناقص و انحرافی می انجامد که در سخنان بزرگان دینی به عنوان «تفسیر به رأی» شناخته شده و بسیار نکوهش شده است.
استخراج احکام از روایات نیز به قوه تشخیص عـام و خاص، مطلق و مقید، معانی امر و نهی موجود در احادیث، ملازمات مضامین احادیث، شناخت رجال سلسله راویان حدیث، شناخت موارد تقیه از غیرتقیه، روایت‌های صحیح‌ السند از غیرصحیح السند و... وابسته است.
از آن گذشته برای پدیده های جدیدی را که پیشینه ای در روایات معصومین و احکام شرعی گذشته ندارند و به اصطلاح فقها به نام «مسائل مستحدثه» شناخته می شوند، بدون طی کردن مراحل اجتهاد مصطلح، نمی توان حکمی استنباط کرد.
داشتن چنین تخصص هایی از همه برنمی آید و بایستی عموم مردم از متخصصین پیروی کنند، در غیر این صورت جامعه به همان تشتت و اختلاف نظر عمیق و عدم انسجام علمی و فکری ای که سلفیه و وهابیت بر اثر آسان گیری در اجتهاد دچارش شده، مبتلا می گردد.

تهذیب الأحکام

معرفی کتاب «تهذیب الاحکام»

کتاب «تهذیب الاحکام» که نام کامل آن عبارت است از «تهذیب الاحکام فی شرح المقنعه للشیخ المفید» توسط ابوجعفر محمد بن حسن بن علی طوسی معروف به «شیخ طوسی» و ملقب به شیخ الطائفه (385 ق ـ 460 ق) تالیف شده است. این کتاب سومین کتاب از «کتب اربعه» به شمار می رود که شیخ طوسی آن را برای بر طرف ساختن ابهام‌ها و اختلاف های ظاهری بین روایات اهل بیت (ع) و نیز برای تثبیت و تقریر معالم دین از طریق روایات اهل بیت (ع)، نوشته است.

منظور از اخباریون و اصولیون؟

اخباریون و اصولیون چه کسانی هستند؟

به طور کلی نگرشی را که در استنباط احکام شرعی به احادیث و آیات تفسیر شده با احادیث اکتفا می کند و عقل و اجماع را با دلایل خاص خود به کناری می نهد، «اخباری گری» و در مقابل نگرشی را که در دستیابی به احکام شرعی از هر چهار منبع قرآن، سنت، عقل و اجماع استفاده می کند، «اصولی گری» می نامند. این دو نگرش تقابلات تاریخی مختلف داشته و نیز اختلافات مبنایی عمیقی در چگونگی استنباط احکام از قرآن، پذیرش احادیث، تقلید، اجتهاد، اعتبار ظن در استنباطات فقهی و جایگاه مجامع حدیثی دارند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصّادق عليه السّلام :

... رَحِمَ اللّهُ دَمْعَتَکَ، اَما اِنَّکَ مِنَ الَّذينَ يُعَدُّوَنَ مِنْ اَهْلِ الْجَزَعِ لَنا وَالَّذينَ يَفْرَحُونَ لِفَرَحِنا و يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا، اَما اِنّکَ سَتَرى عِنْدَ مَوْتِکَ حُضُورَ آبائى لَکَ... .

وسائل الشيعه ، ج 10، ص 397