حضرت زهرا(س) بخاطر عفاف و فضیلت و زیبایی کامل و حسب ممتازی که از زنان تمامی امت داشت یا برکناری آن حضرت از دنیا یا برکناری از نجاست و عادت ماهانه، به ایشان بتول گفته شده است.

حافظ ابونعيم اصفهانى گويد: فاطمه(ع) از پارسايان برگزيده و برگزيدگان پرهيزگار است او بانوى بتول، و پاره تن رسول، و شبيه به او، و نزديك ترين فرزندانش به قلب مبارك او و نخستين نفر آنان در پيوستن به آن حضرت بعد از رحلتش بود، او از دنيا و بهره هايش بر كنار و به اسرار و رموز پيچيده آفات و زشتى هاى دنيا آشنا بود.

هر نامى، اگر توسط حکیمى گذاشته شود، بیانگر چگونگى صاحب آن است و نامگذارى فاطمه زهرا(س) به وسیله حکیم على الاطلاق، خداى عالم انجام گرفته است.

«فاطمه» از ماده «فطم» بر وزن حتم  و  به معناى بازگرفتن کودک از شیر مادر است، سپس به هر گونه بریدن و جدایى اطلاق شده است.

پیغمبر اکرم(ص) فرمود: «او را فاطمه نام نهاده؛ زیرا خداوند او و دوستانش را از آتش دوزخ باز داشته است». در جای دیگر فرمود: «خداوند بزرگ او و فرزندانش را از آتش دوزخ در قیامت باز مى دارد».

روزى عایشه به رسول خدا(ص)عرض کرد: شما زیاد فاطمه را مى بوسید؟ رسول خدا(ص) فرمود: این دلیلى دارد. در شب معراج هنگامى که جبرئیل مرا وارد بهشت کرد، از تمام میوه هاى بهشتى به من داد، و از عصاره آنها نطفه فاطمه در رحم خدیجه منعقد شد. هنگامى که مشتاق آن میوه هاى بهشتى مى شوم، فاطمه را مى بوسم و از بوى او بوى تمام آن میوه ها را که در آن شب خوردم استشمام مى کنم.

قاضى جليس در قصیده ای که 29 بیت دارد، درباره غدير چنين سروده: «... نص النبی علیه فی الغدیر فما زواه إلاّ ظنین دینه واه...»؛ (...علی(ع) شوهر بتول است و...، پيامبر اکرم در روز غدير به (امامت) او تصريح نمود، پس او را کنار نزد و خانه نشين نکرد، مگر متّهمى که دين او سست و واهى است...).

وى چنین سروده است: «وأنکحه الطهرَ البتولَ وزاده *** بأ نّک منّی یا علیُّ وآخاهُ/ وشرّفه یومَ الغدیر فخصَّه *** بأ نّک مولى کلّ من کنت مولاهُ»؛ (پیامبر خدا (ص) بتول پاک(س) را به ازدواج وى درآورد و به او فرمود: «اى على تو از منى» و او را برادر خود قرار داد. در روز غدیر به او شرافت داد و او را مخصوص گردانید به اینکه؛ تو مولاى هر کسى هستى که من مولاى او هستم).

بر اساس معارف قرآن و اسلام آنچه به انسان ارزش مى دهد، همان علم و ایمان و تقوا و ملکات فاضله انسانى است. با توجه به این معیارها بانوى اسلام فاطمه زهرا(س) برترین زنان جهان از لسان پیامبر(ص) معرفى شده است.