الهيّون، «دعا» را نوعي فضولی نمودن در کار خدا مي دانند و آن را مخالف با روح تسليم و رضا می پندارند. در پاسخ می گوییم: گرچه خدا حکیم است و آنچه به صلاح بندگان است به آنها می دهد؛ ولی این عطاء الهی بر اساس شایستگی و لیاقت افراد است و دعا كنندگان واقعى ميزان اين شايستگى را در پرتو دعا بالا مى برند و به همان نسبت سهم بيشترى از آن مواهب خواهند گرفت.

طرفداران فرضيّه «تخديرى بودن مذاهب» اشكالاتي را بر مسئله «دعا» وارد كرده اند. آنها مي گويند: اعتقاد به «دعا» بر فعّاليّت هاى اجتماعى اثر منفى مي گذارد و مؤمنان به جاى آشنايى با كاربرد سلاح ها در برابر دشمن و مبارزه با فقر، تنها دست به دعا برمى دارند. از طرف ديگر، جهان بر طبق قانون علّت و معلول استوار است و دعاها كه الفاظى بيش نيست، نمى تواند نقشى در تغيير مسير داشته باشد. هم چنين دعا نوعي معارضه با حكمت خداوند و به اصطلاح فضولى در كار او به حساب مي آيد.

اگر در نظام ارتزاق موجودات مختلف دقت و انديشه شود، نكات جالب و شگفت انگيزى از قدرت خداوندى بر ما روشن مى گردد؛ مثلا هرگز مواد غذایی جهان تمام شدنی نیست؛ یا طریق استفاده از روزی در بین موجودات مختلف است؛ یا بعضى مواد غذايى و رطوبت را از زمين مى گيرند، بعضى ها از آب، بعضى از هوا، و بعضى از طريق وابستگى به گیاهان وحیوانات ديگر و ...