وظایف مردم در مواجهه با «فتنه» از زبان امام علي(ع)

امام علي(علیه السلام) در هنگام مواجهه با فتنه ها چه وظایفي را براي مردم معین كرده اند؟

امام علي(ع) درباره وظایف مردم در فتنه ها می فرمایند: «با سردمداران فتنه ها و بدعت ها همكارى نكنيد و به آنچه ضامن بقاى جامعه اسلامى و اطاعت پروردگار است پای بند باشید. اگر بر سر دو راهى ظلم کردن و مظلوم ماندن قرار گرفتيد ظلم نکنید و از نزدیک شدن به گناه، ظلم و فساد دوری کنید و لقمه هاى حرام را هر چند اندك باشد وارد شكم خود نسازيد؛ چرا كه شما در منظر كسى هستيد كه گناه را بر شما حرام كرده و راه هاى اطاعت را براى شما آسان ساخته است».

گستردگی و وسعت «علم» خداوند به عالم هستی

امام علي(علیه السلام) گستردگی و وسعت «علم» خداوند به عالم هستی را چگونه بیان می فرماید؟

امام علي(ع) در خطبه 91، درباره گستردگی علم خداوند نسبت به عالم هستی سخن گفته است و آگاهی پروردگار را نسبت به جايگاه پرندگان در قلّه بلند كوهها، نغمه مرغان خواننده در آشيانه هاى تاريك، لؤلؤهاي پنهان در دل صدف ها، احساسِ هرگونه حركت، آهنگ هر سخن، جنبش هر لب، جايگاه هر انسان، وزن هر مورچه، ناله هر صاحب اندوه و غم، ناله و فرياد حيوانات وحشى در بيابانها، گناهان بندگان در خلوتگاهها، آمد و شد ماهيان در اقيانوس هاى ژرف و تلاطم امواج آب بر اثر وزش تندبادها و ... خاطر نشان نموده است.

نگاهي به آثار و پیامدهای «صبر»

آثار و پیامدهای «صبر» کدامند؟

طبيعت زندگى دنيا اين است كه با موانع و مشكلات همراه مى باشد. در واقع انسان بدون صبر، هم در جهات مثبت به جايى نمى رسد و هم در برابر عوامل منفى قادر به ايستادگى نيست. لذا، كليد اصلى پيروزى ها، صبر است و از آنجا كه دين مجموعه اى از بايدها و نبايدهاست، اطاعت و ترك معاصى، بدون صبر و استقامت، بقا و دوامى ندارد. در روایات اسلامی نیز آمده كه «صبر و ظفر، قرين هم شمرده شده اند و به واسطه صبر، ظفر مى آيد».

خلق انسان های جهنّمی؟!

اگر خداوند می دانسته که بنده ای قرار است جهنّمی شود، چرا او را خلق کرد؟!

خداوند هدف خود از آفرینش انسان را کمال و رسیدن او به مرحله عبودیّت معرّفی کرده است. عبودیّت وقتی معنا می یابد که انسان در انجام کارهایش صاحب «اختیار» باشد. از تبعات اختیار، اینست که عدّه ای با سوء انتخاب و انجام معاصی جهنّمی خواهند شد. عدل الهی نیز اقتضا می کند که خداوند با جزا و پاداش خود با بندگان رفتار نماید. از طرفی منحصر شدن آفرینش خداوند به انسان های بهشتی به معنای پدید آمدن «جبر» است. زیرا باید انسان هایی را تصور کنیم که جز خوبی چیزی را انتخاب نکنند و الا محکوم به عدم می باشند. علاوه بر این، اگر قرار بود خلقت فقط به بندگانی تعلّق گیرد که به بهشت می روند، اصولا خود بهشت و نعمات آن نیز بیهوده بود؛ زیرا بهشت پاداش کسانی است که با انتخاب های درست خویش، امتحان های سخت الهی را پشت سر گذاشته و فضیلت های وجودی خود را به فعلیت رسانده باشند. درباره علم خداوند متعال از سرنوشت آدمیان نیز باید گفت؛ «اختيار و اراده» آدمی نيز در علم خدا وجود دارد؛ اما این به معنای مجبور بودن آدمی بر ارتکاب آن عمل خاص نیست؛ مثل علم معلّم به رفوره شدن دانش آموز.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام)

من لم يأت قبر الحسين (عليه السلام) و هو يزعم انه لنا شيعة حتى يموت فليس هو لنا شيعة و ان کان من اهل الجنة فهو من ضيفان اهل الجنة

کسى که به زيارت قبر امام حسين نرود و خيال کند که شيعه ما است و با اين حال و خيال بميرد او شيعه ما نيست واگر هم از اهل بهشت باشد از ميهمانان اهل بهشت خواهد بود.

کامل الزيارات، ص 193