رابطه جمال و عقل در کلام علی(ع)!؟

آیا این روایت امام علی(علیه السلام) که فرموده اند: «عقول زنان در جمالشان و جمال مردان در عقولشان است» شخصیت و کرامت زنان را زیر سوال می برد؟

در برخی از روایات آمده که امام علی(ع) عقل زن را در جمال او دانسته و می فرماید: «عقول زنان در جمالشان و جمال مردان در عقولشان است». اما برخی اشکال کرده اند که این حدیث با کرامت زن سازگاری ندارد. در پاسخ به این اشکال می توان گفت: 1- این روایت یک امر تعریفی است، و نه یک امر دستوری. 2- مقصود از عقل در این روایت، عقل نظری است نه عقلی که بواسطه آن خداوند عبادت می شود.

ارتباط «ذكر» با «عقل نظری» و «عقل عملی»

«ذکر» چه ارتباطی با «عقل نظری» و «عقل عملی» دارد؟

«ذكر» خداوند و ياد اسماي حُسنی و مظاهر او، هم در «عقل نظري» ظهور دارد و هم در «عقل عملي»؛ زيرا هم معرفت خدا ذكر اوست و هم محبّت او، هم علم الهي ياد اوست و هم تخلق به اخلاق او و امتثال دستورها و اجتناب از نواهي او ذكر او است. پس هر چه سبب حضور خدا و اسما و صفات او است ذكر حق است. بنابراين، عنوان ذكر، وجه مشترك دو بال پرواز علم و عمل است، لذا مي‏ توان امر به كثرت ذكر را با تداوم اشتغال علوم الهي امتثال كرد، همان ‏طور كه مي‏ توان آن را با استمرار اشتغال اعمال يا اخلاق ديني اطاعت نمود.

انفكاك «علم» از «عمل»

آیا «علم» و «عمل» از یکدیگر قابل انفکاک هستند؟

انفكاك علم از عمل نه تنها ممكن بلكه محقق است؛ زيرا انفكاك علم از ايمان محقق است و آنچه از آيات قرآن استنباط مي شود امكان جدايي ايمان از علم است. بنابراين عقل نظري مي تواند حق را بفهمد؛ ليكن عقل عملي در اثر شهوت يا غضب از درك حق عاجز است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ السجّادُ عليه السّلام :

اِنّى لَمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنى فاطِمَةَ اِلاّ خَنَقَتْنى لِذلِکَ عَبْرَةٌ.

من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه عليها السّلام را به ياد نياوردم ، مگر آنکه بخاطر آن ، چشمانم اشکبار گشت .

بحارالانوار، ج 46، ص 109