اختلاف فتاوی فقط در محدوده اندكى از فقه و شريعت كامل اسلام است و فقهاى مذاهب اسلامى در اكثر مسائل فقهى اتّفاق نظر دارند. علاوه بر آن شريعت اسلامی يكى بيش نيست و اگر اختلافى در احكام فقهى منبعث از فتاواى فقيهان مشاهده مى ‏شود، ناشى از اختلاف برداشت آنان از منابع فقهى شريعت است. برخی از مهم ترین عوامل اختلاف زا عبارت اند از: اختلاف در پاره اى از منابع استنباط احكام‏ مانند ظواهر آيات قرآن‏ و عرف‏، دسترسى يا عدم دسترسى به برخى از احاديث‏، اختلاف در معيار وثاقت راويان‏، اختلاف در جهت صدور حديث‏ از حیث واقعى يا تقيه اى بودن حديث‏ و ثابت یا موقتى بودن حکم آن، اختلاف در نسخ حكم‏، اختلاف قرائت آيات يا نقل متون احاديث‏، اختلاف در دلالت آيات و روايات و فهم و تفسير آنها، اختلاف در ترجيح ادلّه متعارض‏، اختلاف در موارد حجيّت اصول عمليّه‏، اختلاف نظر در مورد محدوده قواعد فقهيّه‏، اختلاف در دايره حجيّت عقل‏، اختلاف در اقسام اجماع‏، تأثير شرايط اجتماعى در فتواى مجتهد، اختلاف در مصادیق و موضوعات احکام و... .

از آنجا که مرجع تقلید انسان عادی و جایز الخطا می باشد، امکان اینکه در فتواهای خود دچار اشتباه شود وجود دارد. اما چون تمام سعی خود را برای رسیدن به حکم واقعی انجام داده نزد خدا مأجور است.
در همین راستا، وظیفه مقلد عمل به فتوای مرجع است (خواه مطابق با واقع باشد یا نباشد) و بخاطر تعبدی که داشته، اجرش را خواهد دید و اگر از روی تنبلی به وظیفه خود عمل نکند، جزایش را نیز می بیند.
در موردی که مقلد بخاطر انجام وظیفه گرفتار آثار وضعی فتوای اشتباه بشود، خداوند قطعا این آثار را از راه دیگری جبران خواهد کرد.

ارتدوکس ها مجمع ایمان داران مسیحی را جماعتی می دانند که روح القدس آنان را از خطا محفوظ نگاه داشته است. کلیسای کاتولیک، پای را فراتر می گذارد و با اینکه پاپ ها در بیان مهم ترین آموزه های دینی همدیگر را تخطئه کرده اند، عصمت را برای کلیسای روم و در رأس آن برای پاپ ثابت می داند. شاید قرآن کریم در آیه «اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً...»، به این مهم اشاره کرده است. امروزه کلیسای ارتدوکس شرق و پروتستان ها و حتی برخی علمای کاتولیک آموزه ی سست عصمت پاپ را نمی پذیرند.