نبرد «قادسیه» بین سپاه اسلام و لشكر ساسانی روی داد و عمر بر اساس توصیه امام علی(ع) در جنگ شرکت نکرد و سعد وقاص را به فرماندهي سپاه برگزید. در این نبرد، رستم فرمانده سپاه ساسانی كه از جنگ با مسلمين وحشت داشت، پس از چهار روز جنگ، هنگام فرار زير سم اسبان له شد و لشكر ساسانى منهزم گشت. با رسيدن خبر پيروزى به خليفه دوّم، مسلمانان از تعقيب لشكر دشمن منع شدند و سعد در همان جا فرود آمد و مسجد و خانه هايى را بنا نمود و به اين ترتيب بنيان شهر كوفه نهاده شد.
على(ع)، عثمان، طلحه، زبیر، سعد وقاص و عبدالرحمان بن عوف اعضای شورایی بودند که عمر انتخاب کرد.
در جلسه شوری نخست طلحه به نفع عثمان کنار رفت؛ زبیر نیز، به نفع امام(ع) و سعد وقّاص به نفع عبد الرحمان کنار کشید. بعد پسر عوف رو به على(ع) کرد و گفت: با تو بیعت مى کنم بر کتاب خدا و سنّت پیامبر(ص) و روش شیخَین. على(ع) آخرین شرط او را نپذیرفت. بعد خطاب به عثمان همان سخن را تکرار کرد. عثمان فوراً پذیرفت و عبد الرحمان با او به عنوان «امیر مؤمنان» بیعت کرد.
قال الرّضا عليه السّلام :
انَ اَبى اِذا دَخَلَ شَهْرُ الْمُحَرَّمِ لا يُرى ضاحِکاً وَ کانَتِ الْکِاَّبَةُ تَغْلِبُ عَلَيْهِ حَتّى يَمْضِىَ مِنْهُ عَشْرَةُ اَيّامٍ، فَاِذا کانَ الْيَوْمُ العْاشِرُ کانَ ذلِکَ الْيَوْمُ يَوْمَ مُصيبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکائِهِ ... .
امالى صدوق ، ص 111