خداپرستان انسان را تركيبي از دو حقیقت جسم و روح دانسته كه پس از مرگ، روح از جسم جدا شده، و زنده مى ماند و در قيامت به جسم باز گشته و معاد جسمانى و روحانى تحقّق مى يابد. خداوند جسم انسان را از خاک بدبو آفریده اما روح را به سبب شرافت و عظمت، روح خود خوانده است. اما مادى ها منكر اين تفكر شده و معتقدند: انسان به جز جسم چيز ديگرى ندارد، و فكر، تدبير و هوش را از خواص شيميايى و فيزيكى ماده مغزى دانسته، و می گویند: مانعى ندارد اسم آن را روح بگذاريد، لكن روح با مرگ انسان از بين رفته و دوباره زنده نمى شود.

بينش الهيون با بينش ماديون و منكران معاد درباره مرگ، زمين تا آسمان متفاوت است. مادى ها مرگ را يك عالم ظلمانى و بسيار تاريك و عالمى كه همه چيز با آن پايان مى گيرد و همه آرزوها و كوشش هاى انسان پايان مي پذيرد مي دانند؛ ولى الهيين به مرگ همان گونه مى نگرند كه به تولد جنين از شكم مادر. جنين در واقع مى ميرد و زندگى درون شكم مادر را از دست مى دهد و در همان حال به جهانى وسيعتر گام مى نهد. مرگ نيز يك تولد ثانوى است و انسان از طريق مرگ از محيط محدود زندگى اين جهان به عالمى بسيار گسترده تر گام مى گذارد.