آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در مورد معیار تحقق تقلید با توجه به تعریفی که علماء از تقلید کرده اند دو قول مشهور وجود دارد:
برخی از جمله آیت الله مکارم شیرازی گفته اند که برای تحقق تقلید باید به فتوای مجتهد عمل شود.
برخی هم گفته اند با انتخاب یک مجتهد و یاد گرفتن فتوای او و التزام بر عمل به آن، تقلید محقق می شود.

یکی از مسائلی که در بحث اجتهاد و تقلید مطرح می باشد این است که اگر شخصی نیّت کند که مقلد یکی از مراجع عظام باشد، آیا در تحقق تقلید کافی است، یا باید به فتوای آن مرجع نیز عمل نماید؟
پاسخ به این مسئله بستگی به تعریفی که علماء از تقلید کرده اند دارد؛ اگر تقلید را به معنی «عمل مستند به فتوای مجتهد» تعریف کنیم، برای تحقق تقلید باید به فتوای مجتهد عمل شود تا تقلید از او محقق شود و تنها با «نیّت» و انتخاب قلبی یک مجتهد برای تقلید از او،‌ تقلید محقّق نمی شود.
اما اگر تقلید را «التزام به قول مجتهد» بدانیم، با انتخاب یک مجتهد و تهیه رساله او و یاد گرفتن فتوای او و التزام بر عمل به آن، تقلید محقق می شود ولو به فتوای او عمل نکرده و حتی بعدا هم عمل نکند.
از دیدگاه حضرت آیت الله مکارم شیرازى(مدظله) حقیقت تقلید در احکام،‌ «استناد عملی به دستور مجتهد» است؛ یعنی انجام عمل خود را مؤکول به دستور مجتهد کند؛ لذا زمانی تقلید از یک مرجع محقق می شود که عملی را با استناد به فتوای مجتهدی انجام دهد و قبل از آن عمل تقلید از مجتهد محقق نمی شود.(1)