آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«روايت» در ظاهر خبر از مرگ «اصحاب كهف» و «قرآن» خبر از به خواب رفتن آنها مي دهد. براي رفع اختلاف مي توان گفت: بر طبق آيه 42 سوره «زمر» كه خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض مى كند، و روح كسانى را كه نمرده اند نيز به هنگام خواب مى گيرد، روح انسان در هنگام خواب قبض می شود؛ ولی نه به صورت کامل؛ بلكه قبض بخشى از روح كه با خواب تناسب دارد؛ چراكه خواب برادر مرگ است.

يكي از سؤالاتي كه درباره «اصحاب كهف» مطرح مي باشد اين است كه آيا آنها در مدت 309 سال به خواب رفتند يا مرگ به سراغ آنها آمده است؟ جواب اين سؤال را «قرآن» و «روايت» طوري بيان كرده اند كه در ظاهر با هم قابل جمع نيستند. در روايتى آمده است: «خداوند به ملك الموت دستور داد جان آنها را بگيرد».(1)؛ اما طبق تصريح «قرآن» آنها نمردند؛ بلكه به خواب عميقى فرو رفتند كه سيصد و نه سال طول كشيد. پس چگونه روايت فوق مى گويد: ملك الموت مأمور گرفتن جان آنها شد؟
خداوند متعال در آيه 42 سوره «زمر» مى فرمايد: «اللهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَ الَّتِى لَمْ تَمُتْ فِى مَنَامِهَا»؛ (خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض مى كند، و روح كسانى را كه نمرده اند نيز به هنگام خواب مى گيرد).
بنابراين به هنگام خواب نيز روح انسان قبض مى شود؛ امّا نه به طور كامل، بلكه 50% يا 60% يا كمتر و يا بيشتر، و لهذا خواب را برادر مرگ ناميده اند. بنابراين، تعبير روايت، كه ملك الموت به فرمان پروردگار روح آنها را قبض كرد، تعبير نادرستى نيست؛ زيرا منظور، قبض بخشى از روح آنهاست كه با خواب تناسب دارد.(2)