آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«قرآن» درباره تعداد «اصحاب کهف» صریحا اظهار نظر نکرده است، بلکه سه قول را بیان کرده: سه نفر و پنج نفر و هفت نفر؛ «قرآن» از ميان سه نظريّه مذكور، قول اوّل و دوم را صريحا ردّ كرده؛ امّا نظريّه سوم را صريحاً ردّ نكرده؛ بلكه با لحن قبول و موافقت آميز بيان نموده، كه نشان مى دهد نظريّه حقّ همان نظريّه سوم است.

يكي از سؤالات مهمي كه درباره «اصحاب كهف» مطرح مي شود اين است كه اصحاب كهف چند نفر بودند؟ در پاسخ بايد گفت: خداوند متعال در آيه 22 سوره «کهف» در مورد عدد اصحاب كهف مى فرمايد: «سَيَقُولُونَ ثَلاثَةٌ رابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَ يَقُولُونَ خَمْسَةٌ سادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْماً بِالْغَيْبِ وَ يَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَ ثامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِمْ ما يَعْلَمُهُمْ إِلاَّ قَليلٌ فَلا تُمارِ فيهِمْ إِلاَّ مِراءً ظاهِراً وَ لا تَسْتَفْتِ فِيهِمْ مِنْهُمْ أَحَداً»؛ (به زودى گروهى خواهند گفت: آنها سه نفر بودند، كه چهارمين آنها سگشان بود و گروهى مى گويند: پنج نفر بودند، كه ششمين آنها سگشان بود، در حالى كه اينها سخنان بى دليلى است و گروهى مى گويند: آنها هفت نفر بودند و هشتمين آنها سگشان بود؛ بگو: پروردگار من از تعدادشان آگاه تر است جز گروه كمى تعداد آنها را نمى دانند. پس درباره آنان جز با دليل سخن مگو و از هيچ كس درباره آنها سؤال مكن).
«قرآن مجيد» صريحاً در اين زمينه اظهار نظر نكرده، و از ميان سه نظريّه مذكور هيچ كدام را به طور صريح انتخاب ننموده است؛ زيرا اقتضاى كلام فصيح و بليغ همين است، كه گاه نبايد به طور آشكار و صريح مطلبى را اظهار نمود، بلكه بايد با اشاره و كنايه و قرينه آن را بيان كرد. در اينجا نيز قول اوّل و نظريّه دوم [پنج نفر] هر دو صريحاً ردّ شده و گفتارى بى دليل شمرده شده است، امّا نظريّه سوم صريحاً ردّ نشده؛ بلكه با لحن قبول و موافقت آميز بيان گرديده، كه نشان مى دهد نظريّه حقّ همان نظريّه سوم است. آرى آنها شش وزير دقيانوس و يك چوپان به همراه سگ چوپان بودند كه دست از زندگى عادى و راحت خود كشيده، و به موقعيّت و مقام خويش پشت پا زده و راه سخت و پر زحمت حقّ را در پيش گرفته، و همه ناملايمات آن را به جان خريدند.(1)