آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ابن ابی الحدید در كتابش 24 روایت از بزرگان حدیث اهل سنت در فضایل حضرت علي(ع) آورده است، از جمله روايتي است كه پيامبر(ص) فرمود: «كسى كه مسرور مى شود همچون من زندگى كند و همچون من از دنيا برود و ساكن بهشت جاويدانى شود كه خداوند آن را غرس كرده پس بايد علي را بعد از من دوست دارد و دوست او را نيز دوست داشته باشد و به امامان پس از من اقتدا كند كه آنها از عترت من اند؛ از باقيمانده گِل من سرشته شدند و خداوند فهم و دانش به آنان داده است. واى بر كسانى از امت من كه آنها را تكذيب كنند و نسبت به من قطع رحم كنند! خداوند هرگز آنها را مشمول شفاعت من نكند!».

امام علي(عليه السلام) در بخشی از خطبه 154 «نهج البلاغه» به بيان بخشى از فضايل اهل بيت(عليهم السلام) پرداخته، چنين مى فرمايد: (ما مَحرم اسرار [پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله)] و ياران راستين او و گنجينه داران و درهاى علوم وى هستيم؛ و به خانه ها تنها بايد از درهاى آن وارد شد، و هر كس كه از غير در وارد شود سارقش مى نامند!) «نَحْنُ الشِّعَارُ وَ الْأَصْحَابُ، وَ الْخَزَنَةُ وَ الْأَبْوَابُ، وَ لَا تُؤْتَى الْبُيُوتُ إِلَّا مِنْ أَبْوَابِهَا، فَمَنْ أَتَاهَا مِنْ غَيْرِ أَبْوَابِهَا سُمِّيَ سَارِقاً».
اشاره به اين كه ما از همه به پيامبر(صلى الله عليه و آله) نزديك تريم [توجه داشته باشيد كه شعار به معناى لباس زيرين است كه با پوست تن تماس دارد] و علم و دانش آن حضرت به ما رسيده است و هر كس مى خواهد به تعليمات آن وجود مقدّس و هدايت هاى او راه يابد بايد از طريق ما وارد شود.
اين تعبيرات در واقع برگرفته از روايات خود پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) درباره اهل بيت(عليهم السلام) عموماً و امام علي(عليه السلام) خصوصاً مى باشد. احاديثى مانند «حديث ثقلين» كه تمام مسلمين را تا روز قيامت به قرآن و اهل بيت(عليهم السلام) ارجاع مى دهد و حديث «اَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِىٌّ بَابُهَا فَمَنْ اَرَادَ الْعِلْمَ فَلْيَأْتِ الْبَابَ»(1)؛ (من شهر علمم و على درِ آن است، هر كس علم مى خواهد بايد از در آن وارد شود).
جالب اينكه ابن ابى الحديد هنگامى كه به تفسير اين بخش از خطبه مى پردازد، مى گويد: «آنچه علي(عليه السلام) در اين خطبه به آن اشاره كرده، تنها عشرى از اعشار فضايلى است كه پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) در روايات بسيار درباره آن حضرت بيان فرموده است». سپس مى افزايد: «منظور من در اينجا رواياتى كه اماميه در زمينه امامت علي(ع) به آن استدلال كرده اند، نيست؛ بلكه منظور رواياتى است كه بزرگان حديث اهل سنت در كتاب هاى خود از فضايل علي(ع) آورده اند و من مختصرى از آن را در اينجا مى آورم». و به دنبال آن بيست و چهار روايت ناب در فضايل آن حضرت نقل مى كند.
مناسب است در اين جا به بعضى از اين روايات بسيار پرمحتوا اشاره كنيم:
1. پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) به امام علي(عليه السلام) فرمود: «يَا عَلِيُّ إِنَّ اللهَ قَدْ زَيَّنَكَ بِزِينَةٍ لَمْ يُزَيِّنِ الْعِبَادَ بِزِينَةٍ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْهَا هِيَ زِينَةُ الْأَبْرَارِ عِنْدَ اللهِ تَعَالَى: الزُّهْدُ فِي الدُّنْيَا جَعَلَكَ لَا تَرْزَأُ مِنَ الدُّنْيَا شَيْئاً وَ لَا تَرْزَأُ الدُّنْيَا مِنْكَ شَيْئاً وَ وَهَبَ لَكَ حُبَّ الْمَسَاكِينِ فَجَعَلَكَ تَرْضَى بِهِمْ أَتْبَاعاً وَ يَرْضَوْنَ بِكَ إِمَاماً»(2)؛ (اى علي! خداوند تو را به زينتى آراسته است كه بندگانش را به زينتى بهتر از آن نياراسته است و آن، زينت نيكان در نزد خداست كه همان زهد در دنياست. خداوند تو را چنان قرار داده كه چيزى از دنيا گردآورى نمى كنى و دنيا نيز چيزى از تو بر نمى گيرد و نمى كاهد. خداوند به تو محبّت مستمندان را بخشيده و تو را آن گونه قرار داده كه از چنين پيروانى خشنود شوى؛ آنها نيز به پيشوايى همچون تو خشنود باشند).
2. پيامبر(صلى الله عليه و آله) فرمود: «إِنَّ اللهَ عَهِدَ إِلَيَّ فِي عَلِيٍّ عَهْداً فَقُلْتُ يَا رَبِّ بَيِّنْهُ لِي، فَقَالَ اسْمَعْ إِنَّ عَلِيّاً رَايَةُ الْهُدَى وَ إِمَامُ أَوْلِيَائِي وَ نُورُ مَنْ أَطَاعَنِي وَ هُوَ الْكَلِمَةُ الَّتِي أَلْزَمْتُهَا الْمُتَّقِينَ مَنْ أَحَبَّهُ أَحَبَّنِي وَ مَنْ أطاعَهُ فَقَدْ أطاعَنِي فَبَشِّرْهُ بِذلِكَ»؛ (خداوند با من درباره علي(عليه السلام) عهدى فرمود [و اشاره به مقامات و فضايل علي كرد] عرض كردم: پروردگارا، آن را براى من بيان كن؛ فرمود: بشنو! على، پرچم هدايت و پيشواى دوستان من و نور كسانى است كه اطاعتم كنند و او كلمه اى است كه پرهيزكاران را به آن ملزم ساختم، كسى كه او را دوست دارد، مرا دوست داشته و كسى كه از وى اطاعت كند، مرا اطاعت نموده است. او را به اين فضايل بشارت ده).
3. پيامبر(صلى الله عليه و آله) فرمود: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَحْيَا حَيَاتِي وَ يَمُوتَ مَمَاتِي وَ يَسْكُنَ جُنَّةَ عَدْنٍ الَّتِي غَرَسَهَا رَبِّي فَلْيُوَالِ عَلِيّاً مِنْ بَعْدِي وَ لْيُوَالِ وَلِيَّهُ وَ لْيَقْتَدِ بِالْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِي فَإِنَّهُمْ عِتْرَتِي خُلِقُوا مِنْ طِينَتِي وَ زُقُّوا فَهْماً وَ عِلْماً وَيْلٌ لِلْمُكَذِّبِينَ بِفَضْلِهِمْ مِنْ أُمَّتِي، الْقَاطِعِينَ فِيهِمْ صِلَتِي لَا أَنَا لَهُمُ اللهُ شَفَاعَتِي»؛ (كسى كه مسرور مى شود همچون من زندگى كند و همچون من از دنيا برود و ساكن بهشت جاويدانى شود كه خداوند آن را غرس كرده پس بايد علي(ع) را بعد از من دوست دارد و دوست او را نيز دوست داشته باشد و به امامان پس از من اقتدا كند كه آنها از عترت من اند؛ از باقيمانده گِل من سرشته شدند و خداوند فهم و دانش به آنان داده است. واى بر كسانى از امت من كه آنها را تكذيب كنند و نسبت به من قطع رحم كنند! خداوند هرگز آنها را مشمول شفاعت من نكند!).(3)