آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن در آيه 3 سوره «عنکبوت» اعلام مى كند كه: «آزمايش الهى قطعى است و شامل همگان مى شود، تا صادقان و راستگويان در ادّعاى ايمان از دروغگويان شناخته شوند». البته توضیح می دهد که این آزمونها منحصر به شما نیست، بلکه همه پيشينيان امتحان شده اند. زیرا اساس زندگى دنيا بر پايه آزمون قرار دارد، و اين جهان ميدان آزمايش بزرگ است. و خدا مى خواهد صادقان و راستگويان، در عمل ادّعاى ايمان خود را ثابت کنند و از دروغگويان شناخته شوند.

خداوند در آيه 3 سوره «عنکبوت» اعلام مى كند كه آزمايش الهى قطعى است و شامل همگان مى شود، سپس مى افزايد: ([آزمايش در اين آيه مخصوص اصحاب پيامبر(صلى الله عليه وآله) نيست] ما انسان های پیشین را نيز آزموديم، بايد علم خداوند در مورد كسانى كه راست مى گويند و آنها كه دروغ مى گويند، تحقق يابد [و واقعيت عينى به خود بگيرد])؛ «وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهُمْ فَلَيَعَلَمَّنَ اللّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ لَيَعْلَمَنَّ الْكاذِبينَ».
بی شک اصحاب پيامبر(صلى الله عليه وآله) در برابر آزمون هاى سختى قرار گرفتند كه يكى از مهم ترين آنها، آزمون هجرت بود. هجرت يعنى چشم پوشى از اموال و دارایی ها در وطن و تمام تعلّقاتى كه انسان در وطن دارد، و انتقال يافتن به نقطه اى كه بايد همه چيز را از صفر شروع كند، و در ميان انواع محروميت ها زندگى نمايد. در صورتى كه زن و فرزند نیز با او هماهنگ نباشند مشكل به مراتب بيشتر مى شود.
قرآن به ياران پيامبر(صلى الله عليه وآله) هشدار مى دهد كه اين يك امتحان بزرگ الهى است [زیرا اگر در مكه بمانيد تحت شكنجه هاى دشمنان هستيد و اگر به مدينه برويد گرفتار محروميت و سختی مى شويد] تصوّر نكنيد اين آزمون بزرگ و آزمون هاى ديگرى همچون جهاد، شنيدن و ديدن ناملايمات از دشمن، منحصر به شما است، ما همه پيشينيان را امتحان كرديم، اساساً زندگى دنيا بر پايه آزمون قرار دارد، و اين جهان ميدان آزمايش بزرگ است. خدا مى خواهد صادقان و راستگويان در ادّعاى ايمان از دروغگويان شناخته شوند. در حقیقت صدق و راستى به عنوان نشانه ايمان، و دروغ به عنوان نشانه نفاق و كفر معرفى شده است. البته مفهوم صدق و كذب در اينجا، صدق و كذب در عمل است نه در سخن، عملى كه هماهنگ با ادعاهاى قبلى انسان و خط مشى اجتماعى او باشد صدق است، و عمل ناهماهنگ كذب است. و البته صدق و كذب در عمل و گفتار، ريشه هاى مشتركى دارند، زيرا صدق بيان حقيقت است و كذب بيان عكس آن است، اين تبيين گاه در سخن و گاه به وسيله عمل ظاهر مى شود.(1)