آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در آیات 14 تا 16 سوره اعراف، به نخستین لجوج، یعنی شیطان اشاره می کند. او دارای مقامی والا در بین فرشتگان بود، اما بر اثر تکبر، حقیر و ناچیز گردید. او بجای اینکه درصدد توبه برآید، تصميم گرفت از آدم و فرزندانش انتقام بگيرد و آنها را با وسوسه هاى خود گمراه كند، لذا از خداوند درخواست کرد تا روز رستاخیز به او مهلت دهد. عمر طولانی، نعمت و سرمایه ای است که می توان با آن اشتباهات خود را اصلاح کرد، ولى اين عمر طولانى براى طاغيان، ياغيان و لجوجان، نتيجه معكوس دارد.

خداوند در آيات 14 تا 16 سوره اعراف، به نخستين فرد لجوج و متعصب يعنى شيطان اشاره مى كند؛ هنگامى كه بر اثر تكبّر مطرود درگاه خداوند شد و مقام منيع خود را در بین فرشتگان از دست داد و بر اثر خودبزرگ بينى، بى نهايت حقير و ناچيز گشت. در واقع شیطان مى بايست متوجّه اشتباه بزرگ خود شود و به سوى خدا باز گردد و اين آلودگى را با آب توبه بشويد و آتش دامن خویش را با اشك شرمسارى خاموش كند، ولى اين كار را نكرد و با تکبر، لجاجت و حسادت تلاش كرد در لجن زار عصيان فروتر رود. او تصميم گرفت از آدم و فرزندانش انتقام بگيرد و آنها را با وسوسه هاى خود گمراه كند و نه تنها يك روز و دو روز و يك ماه و يك سال، بلكه قصد داشت تا پايان دنيا به اين كار زشت و نفرت انگيز ادامه دهد، همه جا بزم گناه را گرم كند و در هر اجتماعى لجن پراكنى نمايد و تا آنجا كه مى تواند زن و مرد و كوچك و بزرگ را به فساد و بدبختى بكشاند.
اينجا بود كه به پروردگار عرض كرد: (خداوندا! مرا تا روز رستاخيز مهلت ده و زنده بگذار. خداوند فرمود: تو از مهلت داده شدگان هستى [اكنون با اين عمر طولانىِ عجيب چه كارى مى خواهى انجام دهى] عرض كرد: حال كه مرا گمراه ساختى من بر سر راه مستقيم تو مى نشينم و براى آنها كمين مى كنم [و از هر سو به گمراه ساختن آنها مى پردازم])(1)؛ «قالَ اَنْظِرْنِى اِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ * قالَ اِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَرِينَ * قالَ فَبِما اَغْوَيْتَنِى لاَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقيمَ».
بى شك عمر طولانى سرمايه بزرگى است که هر كس مى تواند در این زمان بر حسنات خود بيفزايد، اشتباهات خود را اصلاح كند و گذشته تاريك خود را مبدّل به آينده اى نورانى كند؛ ولى اين عمر طولانى براى طاغيان، ياغيان و لجوجان، نتيجه معكوس دارد. اجابت دعاى شیطان و بخشش اين عمر طولانى، نعمت پروردگار بود و شايد پاداشى بود براى چندين هزار سال عبادت، شايد بيدار شده و باز گردد، اما اين نعمت در دست افراد لجوج، طاغى و ياغى، تبديل به نقمت مى شود.(2)