آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علي(ع)، ازدواج بعضي از طايفه بني هاشم با بعضي از بني اميه را نشانه نوعي تفضّل و ايثار برشمردند. در واقع این پاسخ از سوي امام(ع) به معاويه بود كه بنى امیه را هم طراز بنى هاشم دانسته بود؛ در حالى كه بنى هاشم كانون نبوّت و ولايت بودند و بنى اميّه سردمدار كفر و شقاوت؛ ولى هنگامى كه ظاهراً مسلمان شدند، اسلام با آنها معامله هم طراز كرد و به همين دليل پيامبر(ص) با ام حبيبه دختر ابوسفيان ازدواج نمود و دخترش ام كلثوم را به ازدواج عثمان در آورد.

امام علي(علیه السلام) در بخشی از نامه 28 «نهج البلاغه» به معاويه هشدار مى دهد تصور نكن اگر طايفه بنى هاشم با بعضى از بنى اميّه در آميخته و ازدواج كرده اند، دليل بر يكسان بودن آنهاست؛ بلكه اين، نوعى تفضّل و ايثار بوده است مى فرمايد: (هرگز عزّت ديرين و عطاياى پيشينِ ما بر قوم و قبيله شما مانع نشد كه ما با شما آميزش و اختلاط داشته باشيم؛ به همين دليل ما از طايفه شما همسر گرفتيم و از دختران قبيله خويش به شما همسر داديم همچون اقوامى كه هم طراز هم هستند؛ در حالى كه شما هرگز در اين پايه نبوديد)؛ «لَمْ يَمْنَعْنَا قَدِيمُ عِزِّنَا وَ لَا عَادِيُّ طَوْلِنَا(1) عَلَى قَوْمِكَ‏ أَنْ خَلَطْنَاكُمْ بِأَنْفُسِنَا فَنَكَحْنَا وَ أَنْكَحْنَا فِعْلَ الْأَكْفَاءِ(2)، وَ لَسْتُمْ هُنَاكَ!».
امام(عليه السلام) اين سخن را از اين جهت مى گويد كه لحن نامه اي كه معاويه براي او نوشته است اين بوده كه بنى اميّه را هم طراز بنى هاشم مى دانست؛ در حالى كه بنى هاشم كانون نبوّت و ولايت و بنى اميّه سردمدار كفر و شقاوت بودند؛ ولى هنگامى كه ظاهراً مسلمان شدند، اسلام با آنها معامله هم طراز و اَكفاء كرد؛ به همين دليل پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) با «امّ حبيبه» كه دختر «ابوسفيان» بود ازدواج نمود و رسول خدا(صلى الله عليه وآله) دخترش «ام كلثوم» را به ازدواج «عثمان» در آورد.(3)