آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

بر اساس آیات قرآن، خداوند از عبادت انسان ها و فرشتگان بي نياز است به گونه ای که اگر تمام جهانيان، راه ايمان يا كفر را در پيش بگيرند ذرّه ای بر عظمت او افزوده و يا كاسته نمى شود. از این رو فلسفه و فايده «عبادات» به خود انسان باز مى گردد، فلسفه مشترک «عبادات»، خضوع و تواضع در پيشگاه خدا است. افزون بر اين، هر يك از عبادات، فلسفه ويژه و خاصي نيز دارند؛ «نماز»، نهى از فحشا و منكر مى كند و «روزه»، مبارزه با هواى نفس را تقويت مى نمايد و ... .

بى شك، خداوند بزرگ از عبادت ما و فرشتگان بى نياز است و اگر تمام جهانيان، راه ايمان يا كفر را پيش گيرند چيزى بر جلال او افزوده يا از آن كاسته نمى شود. از این رو قرآن می فرماید: «إِنْ تَكْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِى الْاَرْضِ جَمِيعاً فَإِنَّ اللهَ لَغَنِىٌّ حَمِيدٌ»(1)، و نيز مى فرمايد: «وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللهَ غَنِىٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ».(2) هر كس هر چيز دارد از بركات ذات پاك پروردگار و رشحه اى از رشحات وجود اوست، بنابراين مخلوق كارى نمى تواند انجام دهد كه بر عظمت خالق بيفزايد و از اينجا به خوبى مى توان نتيجه گرفت كه فلسفه و فايده احكام عموماً و عبادات خصوصاً به خود انسان ها باز مى گردد.
«عبادات»، فلسفه مشترك و فلسفه خاص دارد؛ فلسفه مشترك «عبادات»، خضوع و تواضع در پيشگاه خدا و شكستن بت كبر و غرور و سركشى و طغيان است. افزون بر اين، عبادات انسان را به ياد خدا مى اندازد و قلب و روح را زنده نگاه مى دارد و آثار غفلت و بى خبرى را مى زدايد و بدين ترتيب عبادات انسان را هميشه در مسير عبوديّت و بندگى حق نگاه مى دارد.
اضافه بر اين، هر يك از عبادات، فلسفه ويژه خود را نيز دارد؛ «نماز» نهى از فحشا و منكر مى كند و «روزه» مبارزه با هواى نفس را تقويت مى نمايد و «زكات»، اختلاف طبقاتى را از بين مى برد يا كاهش مى دهد، «حجّ» باعث اتّحاد صفوف مسلمانان و قوّت و قدرت اسلام مى گردد و در روايات اسلامى كه در باب فلسفه احكام آمده به همه اين امور اشاره شده است.(3)،(4)