آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در روايات اسلامى اشارات بسيار پرمعنى و جالبى نسبت به سرعت گرفتن در خیرات ديده مى شود از جمله: «خداوند كار نيكى را دوست دارد كه با سرعت انجام شود». «در انجام كارهاى نيك سرعت گیرید، پيش از آن كه چيزى شما را به خود مشغول سازد و از آن باز دارد». «تأخير در بخشش از عادت كريمان نيست». «كسى كه تصميم بر كار نيكى مى گيرد، بايد شتاب كند؛ زيرا هر چيزى كه در آن تأخير باشد، شيطان در آن نظر دارد [و با وسوسه هاى خود، تصميم انسان را تضعيف مى كند]» و ... .

در روايات اسلامى اشارات بسيار پرمعنى و جالبى نسبت به سرعت گرفتن در خیرات ديده مى شود كه گلچينى از آنها را در ذيل مى آوريم:
1. رسول خدا(صلى الله عليه و آله) مى فرمايند: «اِنّ اللّهَ يُحِبُّ مِنَ الخَيْرِ مَا يُعَجَّلُ»(1)؛ (خداوند كار نيكى را دوست دارد كه با سرعت انجام شود).
2. در حديث ديگرى از اميرمؤمنان علي(عليه السلام) آمده است: «بَادِرُوا بِعَمَلِ الخَيرِ قَبلَ اَن تُشغَلُوا عَنْهُ بِغَيرِهِ»(2)؛ (در انجام كارهاى نيك سرعت كنيد، پيش از آن كه چيزى شما را به خود مشغول سازد و از آن باز دارد).
3. در احاديث متعددى از امام صادق(عليه السلام) اين مضمون ديده مى شود: «مَن هَمَّ بِخَيرٍ فَلْيُعَجِّلْهُ وَ لا يُؤَخِّرْهُ»(3)؛ (كسى كه تصميم به كار نيكى مى گيرد، بايد در آن شتاب كند و تأخير نيندازد).
4. در حديث ديگرى همين معنى به صورت مشروح ترى از همان امام بزرگوار(علیه السلام) نقل شده است: «اِذا هَمّ اَحَدُكُم بِخَيرٍ اَو صِلَةٍ فَاِنّ عَن يَمينِهِ وِ شِمالِهِ شَيطَانَيْنِ فَلْيُبادِرْ لَا يَكُفّاهُ عَن ذَلِك»؛ (هنگامى كه كسى از شما تصميم بر انجام كار خير يا بخشيدن چيزى به كسى گرفت، بايد مواظب باشد كه در طرف راست و چپ او دو شيطان هستند؛ بنابراين بايد به سرعت اقدام كند، مبادا آن دو شيطان [با وسوسه هاى خود] او را از اين كار باز دارند).
5. اميرمؤمنان علي(عليه السلام) مى فرمايند: «لَيسَ مِن عَادَةِ الْكِرامِ تَأخِيرُ الاِنعامِ»(4)؛ (تأخير در بخشش از عادت كريمان نيست).
6. امام باقر(عليه السلام) مى فرمايند: «مَن هَمَّ بِشَىْء مِنَ الخَيرِ فَلْيُعَجِّلْهُ فَاِنَّ كُلَّ شَىْءٍ فِيهِ تَأخيرٌ فَاِنَّ لِلشَّيطانِ فيهِ نَظْرَةً»؛ (كسى كه تصميم بر كار نيكى مى گيرد، بايد شتاب كند؛ زيرا هر چيزى كه در آن تأخير باشد، شيطان در آن نظر دارد [و با وسوسه هاى خود، تصميم انسان را تضعيف مى كند]).
كوتاه سخن اين كه در برابر كارهاى خير، هميشه موانع و وسوسه هاى شياطين جن و انس وجود دارد؛ به همين دليل هنگامى كه مقدمات آن فراهم گردد، بايد شتاب كرد، مبادا افراد تنگ نظر، كوتاه فكر و شيطان صفت، سنگ هايى در راه آن بيندازند. ضمناً بايد ميان سرعت در انجام كار و عجله مذموم - كه مربوط به قبل از فراهم شدن مقدمات لازم براى انجام كار است - تفاوت گذاشت. اين سخن را با حديثى از اميرمؤمنان على(عليه السلام) پايان مى دهيم: «لَا تُؤَخِّرْ اِنالَةَ الْمُحتَاجِ اِلَى غَدٍ، فَاِنَّكَ لا تَدْرِى مَا يَعْرِضُ لَكَ وَ لَهُ فِي غَدٍ»(5)؛ (كمك به نيازمندان را به فردا ميفكن؛ زيرا نمى دانى فردا براى تو و براى او چه پيش مى آيد اى بسا! توان تو از ميان برود، يا نياز او).(6)