آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

جواب این سوال واضح است و از سیره بزرگان ما هم کاملا مشهود و عیان است که بزرگی و فضیلت به سن و سال نیست. پيامبر(ص) يكی از اصحاب جوان خود را به نام «عتاب بن اسيد» به فرمانداری مكه انتخاب نمودند و هدف شان از اين كار اين بود كه به همگان بفهمانند كه هميشه بزرگي به سن و سال نيست؛ بلكه كسي كه افضل است بزرگتر محسوب می شود. هرچند افراد مسن هم بخاطر احتمال عبادت بیشتر باید مورد احترام قرار گیرند.

«عتاب بن اسيد» كه جوان باهوش و شجاعى بود از طرف پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به فرماندارى مكّه برگزيده شد و حضرت در فرمان خود، جمله هايى نوشت كه بيانگر فرهنگ متعالى اسلام در زمينه مسائل اجرائى حكومت است. در بخشى از اين فرمان مى خوانيم: «فَهُوَ لَنا خادِمُ وَ فِى اللهِ اَخ وَ لاَوْلِيائِنا مُوال وَ لِاَعْدائنا مُعاد وَ هُوَ لَكُمْ سَماء ظَلِيْلَة، وَ اَرْض زَكيعَة، وَ شمس مُضِيْئَة وَ لايَحْتَجَّ مُحْتَجٍّ مِنْكُمْ فى مُخالَفَتِهِ بِصِغَرِ سِنّه، فَلَيْس الاَكْبَرُ هوَ الاَفْضَلَ، بَلْ الاَفْضَلُ هُوَ الاَكْبَرُ!»(1)؛ (او خدمت‌گزار ماست و در راه خداوند برادر [عزيز است] و نسبت به دوستان ما علاقمند، و نسبت به دشمنان مخالف است، و او براى شما آسمانى است سايه افكن و زمينى است پربار، و خورشيدى است درخشان، ... هيچ كس از شما نبايد به خاطر كمى سنِّ او با وى به مخالفت برخيزد؛ چرا كه هميشه افراد مسن تر افضل نيستند، بلكه كسى كه افضل است بزرگتر محسوب مى شود!).
در بسیاری از روایات دیگر و همچنین در آیات نیز بر این نکته تأکید شده است که معیار افضل بودن تقوی و عمل صالح می باشد و هرگز سن و سال ملاک قرار داده نشده است گرچه طبق برخی روایات افراد مسن را بخاطر عبادت بیشتری که ممکن است انجام داده باشند، باید مورد احترام قرار داد.(2)