پاسخ اجمالی:
امام صادق(ع) مى‌فرمايد: سزاوارترين مردم به ورع و تقوا، آل پيامبر(ص) و شيعيان آنها هستند تا ساير مردم به آنها اقتدا كنند. پيامبر(ص) و ائمه(ع) براى تمام مردم، امام و پيشوا هستند و شيعيان هم بايد براى گروهى از مردم امام باشند؛ زيرا شيعه بودن جزئى از امام بودن است. در واقع در جامعه اسلامى، شيعيان بايد علاوه برميدان مبارزه و جهاد، در تمام جهات و صفات پسنديده پيشرو باشند تا ديگران به آنها اقتدا كنند.
پاسخ تفصیلی:
«قَالَ الامامُ الصَّادِقُ(عليه السلام): إنَّ أحَقَّ النَّاسِ بِالْوَرَعِ آلُ مُحَمَّد(صلى الله عليه و آله و سلم) وَ شِيعَتُهُمْ كَىْ تَقْتَدِىَ الرَّعِيّةُ بِهِمْ»(1)؛ (امام صادق(عليه السلام) مى‌فرمايد: سزاوارترين مردم به ورع و تقوا، آل پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم) و شيعيان آنها هستند تا ساير مردم به آنها اقتدا كنند).
شرح حديث:
امامان معصوم(عليهم السلام) و پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله و سلم) براى تمام مردم امام و پيشوا هستند و شيعيان هم بايد براى گروهى از مردم امام باشند؛ زيرا شيعه بودن جزئى از امام بودن است. در واقع در جامعه اسلامى شيعيان بايد پيشرو باشند، نه تنها در ميدان مبارزه و جهاد؛ بلكه در تمام جهات و صفات پسنديده تا ديگران به آنها اقتدا كنند. شيعيان واقعى افرادى شجاع، صبور، پر محبّت، پرهيزكار و اجتناب‌كننده از حرام هستند و حُبّ جاه و مقام ندارند.
يكى از صفات پسنديده «ورع» است كه مرتبه‌اى بالاتر از تقواست و داراى چهار مرحله مى‌باشد:
مرحله اوّل: ورع تائبين
اين مرحله پايين‌ترين مرتبه و مساوى با عدالت است و انسان را از فسق نجات مى‌دهد، يعنى از گناه توبه كرده و به صف عادلان مى‌پيوندد.
مرحله دوم: ورع صالحين
در اين مرحله، از شبهات هم اجتناب مى‌كند؛ يعنى از چيزهايى كه در ظاهر حلال ولى شبهه‌ناك است.
مرحله سوم: ورع متّقين
در اين مرحله، از گناه و شبهات پرهيز مى‌كند، علاوه بر اين از حلالى هم كه ممكن است او را به حرام بكشاند، اجتناب مى‌كند. مثلا كم سخن مى‌گويد؛ زيرا مى‌ترسد اگر زياد حرف بزند در لابه لاى آن، غيبتى انجام دهد كه اين مرحله در واقع همان عنوان «اُتْرُکْ مَا لَا بَاْسَ بِهِ حَذَراً مِمَّا بَاْسَ بِهِ»؛ (آنچه را كه بلامانع است ترك كن تا گرفتار امر ممنوع نشوى) است.
مرحله چهارم: ورع صدّيقين
بالاترين مرحله، اِعراض و روى گرداندن از غير خداست؛ يعنى چشم برداشتن از غير خدا و چشم دوختن به خدا به خاطر اينكه مبادا ساعتى از عمرش ضايع شود. بالاترين سرمايه، عمر ماست كه آن را به تدريج هدر مى‌دهيم و از آن غافل هستيم.
مطابق اين روايت، امام صادق(عليه السلام) مى‌فرمايد: سزاوارترين مردم به ورع، آل پيامبر اسلام(صلى الله عليه و آله و سلم) و شيعيان او هستند كه بايد در مراتب ورع، حدّاقل مرتبه اوّل را داشته باشند؛ يعنى شيعه بايد عادل و مقتداى مردم باشد و فقط خود را نجات ندهد؛ بلكه به فكر نجات ديگران هم باشد.
در آخر سوره فرقان، دوازده ويژگى براى «عباد الرحمن» ذكر شده است كه يكى از ويژگى‌ها، مطابق آيه «وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَ ذُرِّيَاتِنَا قُرَّةَ أعْيُن وَ اجْعَلْنَا لِلمُتَّقِينَ إِمَاماً»(2)؛ (و كسانى كه مى‌گويند: پروردگارا ! همسران و فرزندان‌مان را مايه روشنى چشم ما قرار ده و ما را براى پرهيزكاران پيشوا گردان) اين است كه آنها از خدا تقاضا مى‌كنند كه فرزندان آنها معمولى نباشند؛ بلكه در بين ساير مسلمين قرّة العين و الگو باشند و از خدا تقاضا مى‌كنند كه ما را امام متّقين قرار بده.
اين برترى جويى نيست كه مى‌خواهند هر كدام امامى براى ديگران باشند؛ بلكه اين عُلوّ همّت است. پس معلوم مى‌شود كه نام تشيّع را بردن و آن را يدك كشيدن و در صفوف شيعه قرار گرفتن، ساده است؛ ولى شيعه واقعى شدن مشكل است. به خصوص انتظار امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشريف) و ائمّه هدى(عليهم السلام) از اهل علم و شاگردان اين مكتب بيشتر است و اين عدّه بايد الگو و پيشواى مردم باشند تا مردم به آنها اقتدا كنند. مهم‌ترين راه تبليغ همين است كه انسان چنان تقوا و ورع داشته باشد كه مردم به وسيله او خدا را بشناسند و بدانند كه انسان واقعى و شيعه واقعى كيست؟(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.