آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«علم» سرچشمه «تقوا» و «خشيت» است. قرآن مي فرمايد: «از ميان بندگان خدا تنها دانشمندان از او خشيت دارند». در آيه ديگرى چنين آمده است: «خداوند اين گونه آياتش را براى مردم تبيين مى كند تا پرهيزگارى پيشه كنند». از این آیه استفاده می شود تبيين آيات، مقدمه اى براى آگاهى و آگاهى وسيله اى براى تقوا است. اميرالمؤمنين(ع) مى فرمايند: «آن كسى كه علمش از همه بيشتر است، خدا ترسی اش از همه شديدتر مى باشد».

علم سرچشمه «تقوى» و «خشيت» است. قرآن مي فرمايد: «إِنَّمَا يَخْشَى اللهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ»(1)؛ (از ميان بندگان خدا تنها دانشمندان از او خشيت دارند).
«خشيت» به گفته راغب در «مفردات»: «خوف و ترسى است كه آميخته با تعظيم باشد و غالباً از علم سرچشمه مى گيرد».
در آيه ديگرى چنين مى خوانيم: «كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ»(2)؛ (خداوند اين گونه آياتش را براى مردم تبيين مى كند تا پرهيزگارى پيشه كنند).
اين تعبير به خوبى نشان مى دهد كه تبيين آيات، مقدمه اى براى آگاهى و آگاهى وسيله اى براى تقوا است. مسلماً هر جا علم است، الزاماً تقوا نيست؛ چرا كه عالم بى عمل نيز پيدا مى شود؛ ولى بدون شك علم مقدمه اى مؤثر براى تقوا محسوب مى گردد.
اميرالمؤمنين(عليه السلام) مى فرمايند: «اَعْظَمُ النّاسِ عِلماً اَشَدُّهُم خَوفاً مِنَ اللّهِ»(3)؛ (آن كسى كه علمش از همه بيشتر است، خدا ترسي اش از همه شديدتر مى باشد).(4)