آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ابوجعفر نقیب می گوید: گروهی بر این عقیده بودند که عرب از علی(ع) اطاعت نخواهد کرد به خاطر حسادت یا انتقام و ... یا بخاطر جوانی او و برخی دوست نداشتند علی(ع) بر آنان تسلط یابد و بعضی نمی پذیرفتند که نبوّت و خلافت در یک خانواده باشد و بعضی دیگر از ترس پایبندی شدید او در امور دینی از او روی گرداندند و گروهی امید داشتند اگر خلافت در قبیله ای خاص استقرار نیابد در قبایل عرب گردش خواهد کرد و دشمنی منافقین به خاطر خویشاوندی او با پیامبر(ص) بود.

ابوجعفر نقیب استاد ابن ابی الحدید، در باره انگیزه های مخالفت مردم با خلافت علی(علیه السلام) می گوید: گروهی بر این عقیده بودند که عرب از علی(علیه السلام) اطاعت نخواهد کرد و این عدم اطاعت در برخی از آنان به خاطر حسادت و در برخی دیگر برای انتقام و خونخواهی و یا بخاطر جوانی او بود و برخی دوست نداشتند علی(علیه السلام) بر آنان تسلط یابد و بعضی نمی پذیرفتند که نبوّت و خلافت در یک خانواده باشد و بعضی دیگر از ترس پایبندی شدید او در امور دینی از آن حضرت روی گرداندند و گروهی بدان جهت با خلافت او مخالفت کردند که امید داشتند اگر خلافت در قبیله ای خاص استقرار نیابد در قبایل عرب گردش خواهد کرد و هر قبیله ای امیدوار می شود که خلافت به آنان خواهد رسید و برخی همانند منافقین به خاطر دشمنی که با او داشتند حاضر به پذیرش امامت و ولایت او نشدند و این دشمنی به خاطر خویشاوندی او با پیامبر(صلی الله علیه و آله) بود؛ همه اینها دست به دست هم داد تا خلافت را از علی(علیه السلام) باز دارند و آن را به دیگری وا گذارند و رؤسای مخالفان گفتند « ما از ترس بروز فتنه، خلافت را از او باز داشتیم.(1) چون ما می دانستیم عرب از او اطاعت نخواهد نمود» از طرفی گروهی دستور پیامبر(صلی الله علیه و آله) را در امر خلافت توجیه و تأویل نمودند، درحالی که منکر دستور صریح آن حضرت مبنی بر خلافت علی(علیه السلام) نبودند.
دیگر اینکه مسلمانان در برابر این انحراف سکوت کردند و هر کس که پنهانی و یا آشکارا اعتراضی داشت او را وادار به سکوت می نمودند، از همه مهمتر این که گفتند ابوبکر برای خلافت قدرت بیشتری دارد، بخصوص این که عمر او را یاری داده، و از او پشتیبانی می کند، و گفتند: «اگر ما علی(علیه السلام) را به خلافت نصب می نمودیم، مردم از اسلام باز گشته و به جاهلیّت پیشین بر می گشتند، پس کدام یک بهتر است»؟!!(2).(3)