آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

او پیشواى بزرگ، مجتهد مطلق، محدّث اصولى و متکّلم نامى و در سرودن شعر بسیار توانا بود. او نویسنده کتابهاى پرشمار و در همه دانشها بر دیگران پیشى گرفت و یگانه دانشمندان سرزمین یمن گشت. وى اجتهاد را آشکار ساخت و به ادلّه عمل کرد و از تقلید اجتناب ورزید و آراى فقهى بى دلیل را ناروا شمرد. در مجموع، او در شمار دانشمندانى است که آموزه هاى دین را نو و زنده کردند.

شوکانى در شرح حال امیر صنعانى مى گوید: او پیشواى بزرگ، مجتهد مطلق، نویسنده کتابهاى پرشمار و در همه دانشها بر دیگران پیشى گرفت و یگانه دانشمندان سرزمین یمن گشت. وى اجتهاد را آشکار ساخت و به ادلّه عمل کرد و از تقلید اجتناب ورزید و آراى فقهى بى دلیل را ناروا شمرد. در مجموع، او در شمار دانشمندانى است که آموزه هاى دین را نو و زنده کردند.(1)
و نیز قنوجى درباره او مى گوید: او امام کبیر و محدّث اصولى و متکّلم نامى، امیر محمّد صنعانى است. وى کتابهاى حدیث را خواند و در علم به آنها از همگان پیش افتاد. او سرورى ارجمند و در بى رغبتى به دنیا و پرهیزگارى، پیشواى مردمان بود و دانشى بسیار داشت. امیر محمّد در سرودن شعر بسیار توانا بود. وى همچنین به مرتبه اجتهاد مطلق رسید آنگونه که از هیچ یک از صاحبان مذاهب، تقلید نمى کرد؛ چرا که خود پیشوایى بى نقص و کامل بود(2).(3)