آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

فقها و متکلمان اهل سنّت یکى از اسبابِ مشروعیت بخشیدن به حکومت را بیعت عموم مردم، یا بیعت اهل حلّ و عقد مى دانند و معتقدند که خلافت و زعامت با اینگونه بیعت مشروع مى گردد.

فقها و متکلمان اهل سنّت یکى از اسبابِ مشروعیت بخشیدن به حکومت را بیعت عموم مردم، یا بیعت اهل حلّ و عقد مى دانند و معتقدند که خلافت و زعامت به توسط آن مشروع مى گردد.
در اینجا آراى اهل سنّت را نقل مى کنیم:
1 ـ ابوالحسن على بن محمّد ماوردى (متوفاى 450 هـ.ق) مى گوید:
«اگر اهل حلّ و عقد براى تعیین امام تفحّص کنند تا کسى را بیابند که شروط امامت در او به طور اکمل جمع است; آن گاه با وى بیعت کنند، امامت براى او ثابت مى شود. از همین رو بر تمام مردم است که با وى بیعت کرده و التزام به اطاعت او دهند.»(1)
2 ـ قاضى عبدالجبار معتزلى (متوفاى 415 هـ.ق) مى گوید:
«اگر برخى از اهل حلّ و عقد کسى را به عنوان امام معرفى کردند، او امام مردم مى گردد و بر بقیه واجب است که امامت او را بپذیرند. از همین رو بیعت نکردن سایر افراد امّت در انعقاد امامت او تأثیرى ندارد; زیرا عقد امامت به مجرّد بیعت اهل حلّ و عقد تمام مى شود....»(2)
3 ـ ابن تیمیه (متوفاى 728 هـ.ق) مى گوید:
«مقصود از امامت تنها به قدرت و سلطنت حاصل مى گردد و اگر با کسى بیعتى صورت گرفت، این قدرت و سلطنت براى او حاصل شده و او امام مردم است... .»(3)
4 ـ دکتر محمّد خالدى اردنى مى گوید:
«بیعت بر تمام مسلمانان واجب است و آن حقِّ هر مسلمانى ـ مرد یا زن ـ است; زیرا بیعت تنها راه شرعى در تولیت و عزل است. از آنجا که تعیین خلیفه واجب است، و این عمل بدون بیعت تمام نمى شود، پس مقدمه واجب ـ که بیعت است ـ نیز واجب است.»(4)
5 ـ دکتر طه حسین مى گوید:
«امر خلافت به طور کلّى قائم بر بیعت (رضایت مردم) است. پس در حقیقت خلافت عقدى است بین حاکمان و مردم....»(5).(6)