آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبرانى در حدیثی که از پیامبر(ص) نقل می کند، ابوبکر و عمر را به عنوان اولین خلفای دوازده گانه معرفی می نماید. اما این حدیث با اشکالاتی مواجه است. از جمله: 1- اشکال سندی. 2- در این حدیث، هر یک از خلفای سه گانه با تعبیراتی معرفی شده اند که واقعیت خارجی ندارد. 3- با مراجعه به روایات دیگر که حتى در مصادر اهل سنت مشاهده مى شود پى مى بریم که این دوازده نفر از ذریه رسول خدایند.

طبرانى به سند خود از عبدالله بن عمرو نقل مى کند که از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) شنیدم که مى فرمود: «بعد از من دوازده خلیفه خواهد آمد: [1-] ابوبکر صدیق، او بعد از من مدتى بسیار کم درنگ مى کند، و [2-] صاحب آسیاب خانه اش... عمر بن خطّاب... و...».(1)
در پاسخ مى گوییم:
اوّلا: این حدیث از حیث سند اشکال دارد؛ زیرا از جمله رجال آن عبدالله بن صالح است که ذهبى او را در «تذکره» حجت ندانسته است. او مى گوید: عبدالله بن صالح داراى احادیث منکر است. عبدالله بن احمد بن حنبل مى گوید: از پدرم درباره او سؤال کردم؟ او گفت: عبدالله بن صالح در ابتدا خوب بود ولى در آخر امرش فاسد العقیده شد. صالح بن محمّد مى گوید: به نظر من او در نقل حدیث دروغ مى گوید. احمد بن صالح مى گوید: او متهم است. نسایى مى گوید: او ثقه نیست. و نیز گفته است: در او طعن هاى بسیارى است. ابن حبّان مى گوید: او منکر الحدیث است.
و از جمله راویان این حدیث لیث بن سعد است که مورد اعتماد منصور عباسى آن خلیفه جبّار و آتش افروز عباسى قرار گرفته است. سعى و کوشش فراوانى در تضعیف مصرى ها نسبت به ولاى اهل بیت نمود.
ثانیاً: در این حدیث هر یک از خلفاى سه گانه؛ خصوصاً عثمان را با تعبیراتى ستوده که هرگز با واقعیات خارجى و عملکرد آن ها سازگارى ندارد.
ثالثاً: با مراجعه به روایات دیگر که حتى در مصادر اهل سنت مشاهده مى شود پى مى بریم که این دوازده نفر از ذریه رسول خدایند. در آن روایات به طور صریح اسامى آن ها آمده است؛ [از جمله:]
حموینى در «فرائد السمطین» به سندش از ابن عباس نقل مى کند که شخصى یهودى به نام نعثل خدمت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) شرفیاب شد و عرض کرد: اى محمّد! از تو درباره امورى سؤال مى کنم که در سینه ام از مدت ها نهفته است، اگر به آن ها جواب دهى به تو ایمان خواهم آورد. حضرت به او فرمود: سؤال ،کن اى ابوعماره. او از جمله سؤال هایى که کرد این بود: خبر ده مرا از وصىّ ات که چه کسى است؟ زیرا هیچ پیامبرى نیست جز آن که براى او وصیّى است، و همانا نبىّ ما موسى بن عمران به یوشع بن نون وصیّت کرد. پیامبر فرمود: «همانا وصىّ من على بن ابى طالب است و بعد از او دو سبطم حسن و حسینند و بعد از این دو، نُه امام پیاپى از صلب حسین امام خواهند بود.
او عرض کرد: اى محمّد! نام آن ها را براى من بازگو کن.
حضرت فرمود: بعد از حسین فرزندش على، و بعد از او فرزندش محمّد، و سپس فرزندش جعفر، و بعد از آن فرزندش موسى، آن گاه فرزندش على، و بعد از او فرزندش محمّد، و بعد از او فرزندش على و بعد از على فرزندش حسن و بعد از حسن فرزندش حجت، محمّد مهدى امام خواهند بود. اینانند دوازده نفر... .(2)، (3)