آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

معاویه می دانست که امام حسن(ع) تهدیدی جدی علیه تثبیت خلافت در بنی امیه است، از این رو برای هموار کردن حکومت یزید تصمیم گرفت امام(ع) را به شهادت برساند و برای در امان ماندن از پیامدهای چنین جنایتی همسر امام حسن(ع) را با وعده همسری یزید تطمیع کرد تا امام(ع) را مسموم کند.

معاویه مى دانست که با وجود امام حسن(علیه السلام) نمى تواند به سادگى به اهداف شوم دراز مدّت خویش و تثبیت خلافت در خاندان اموى دست یابد; مخصوصاً که در پیمان نامه صلح او با امام مجتبى(علیه السلام) آمده بود که معاویه پس از خویش، کسى را براى خلافت معرّفى نکند و کار آن را به مسلمین بسپارد.(1)
از این رو، معاویه براى برداشتن موانع از سر راه خویش و هموار ساختن سلطنت یزید فاسد، دست به جنایت دیگرى زد و امام مجتبى(علیه السلام) را به شهادت رساند. ولى براى در امان ماندن از پى آمد چنین جنایت بزرگى، مخفیانه و با مسموم ساختن آن حضرت، به چنین عملى اقدام کرد.
مطابق نقل جمعى از مورّخان شیعه و سنّى، معاویه به همسر امام حسن(علیه السلام) که دختر اشعث بن قیس(2) بود، پیام داد که اگر وى حسن بن على(علیه السلام) را مسموم سازد، او را به همسرى پسرش یزید درخواهد آورد. معاویه براى جلب اعتماد «جعده دختر اشعث» مبلغ یکصد هزار درهم نیز براى وى فرستاد. دختر اشعث نیز پذیرفت که همسر خود حضرت امام مجتبى(علیه السلام) را مسموم سازد و به شهادت برساند (هر چند معاویه، وى را هرگز به همسرى یزید در نیاورد!).(3)
مورّخ معروف «ابوالفرج اصفهانى» مى نویسد: معاویه مى خواست براى فرزندش یزید از مردم بیعت بگیرد; ولى وجود امام حسن(علیه السلام) و سعد بن ابى وقّاص کار را براى او مشکل مى ساخت، از این رو، هر دوتن را مسموم ساخت.(4)
تأسّف بارتر آن که، وقتى خبر شهادت امام حسن(علیه السلام) به شام رسید، معاویه و دیگر درباریان جنایتکارش خوشحال شدند و به سجده افتادند.(5)
به هر حال، تردیدى نیست که معاویه براى رسیدن به اهداف شوم خود، سعى مى کرد همه موانع را از سر راه خود بر دارد و مسیر را براى «خلافت موروثى آل امیة» هموار سازد که یکى از موانع مهمّ، حضور امام حسن مجتبى(علیه السلام) با آن همه شایستگى ها و عظمت فردى و خانوادگى بود. از این رو، دست خود را به این جنایت عظیم آلوده ساخت و به واسطه زنى دنیاپرست ـ به خیال خویش ـ به هدفش نائل شد.(6)