آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

باب درباره خرید و فروش می گوید: «خداوند اذن فرموده در خرید و فروش به تحقق رضایت بین دو نفر، و اذن داده کوچک و بزرگ و آزاد و برده بر همین قدر که رضایت حاصل شود، خرید و فروش صحیح است». نظر او اشکالاتی دارد: 1- ممکن است رضایت و توافق از روی اجبار و اضطرار باشد. 2- خرید و فروش را برای کودکان که از رشد عقلی برخوردار نیستند، جایز دانسته است. 3- معامله افراد برده را نافذ و جایز می بیند، در صورتی که باید همه اعمال و اقدامات او در تحت اجازه و رضایت مولی و مالک او باشد. 4 - ... .

"سیّد باب" در "بیان" می گوید: «فی البیع و الشری اذا تحقق الرضا بینهما بایّ نحو کان...»؛ (خداوند اذن فرموده در خرید و فروش به تحقق رضایت بین دو نفر، و اذن داده کوچک و بزرگ و آزاد و برده بر همین قدر که رضایت حاصل شود، خرید و فروش صحیح است. در بیان اگرچه با اشاره یا خود خرید و فروش باشد). (1)
"سیّد باب" در این کلام، به اعتقاد خود سخنان تازه آورده است.
1_ مطلق رضایت دو طرف (به هر طریقی که باشد) را کافی می داند، در صورتی که ممکن است رضایت و توافق از روی اجبار و اضطرار باشد، نه از روی اراده و اختیار.
2_ خرید و فروش را برای کودکان جایز دانسته است، در صورتی که کودک از لحاظ عقلی رشد نیافته و قدرت تشخیص ندارد. و این چیزی است که در تمام ملل جهان پذیرفته شده است.
3_ معامله افراد برده را نافذ و جایز می بیند، در صورتی که مملوک بودن، خود برخلاف استقلال و اختیار تام و نفوذ حکم است، شخصی که عبد است، می باید همه اعمال و اقدامات او در تحت اجازه و رضایت مولی و مالک او باشد.
4_ مجرد فهمیده شدن اجازه و رضایت را در هنگام معامله کافی می داند؛ اگرچه با اشاره باشد، در صورتی که معامله سبب نقل و انتقال مال است، و خروج مال از تصرّف مالک و منتقل شدن آن بر ملک دیگری محتاج بر ثبوت و تحقق و واضح بودن معامله است، و تا تحقق معامله ثابت نشود، هر یکی از جنس و مال در ملک فروشنده و خریدار باقی خواهد بود، و رضایت طرفین در معامله، محتاج به اجازه صریح و واضح خواهد بود.
5_ سود را در داد و ستد جایز دانسته است، در صورتی که فساد، و جهات ضعف و نتائج سوء و آثار شوم سود و تنزیل، بر همگان آشکار است.
و شگفت انگیز تر این است که "سیّد باب" به مفاسد و ضررهای انفرادی و اجتماعی سخنان خود متوجه نبوده و آنها را از جمله فضل و رحمت پروردگار متعال قرار می دهد. (2)