آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در مذمت یهود و نصارا می فرماید: «مسيح(ع) را معبود خود پذيرفتند، در حالى كه دستور داشتند خدای يكتا را بپرستند». در واقع آنان اعتقاد به الوهيت راهبان خود نداشتند؛ اما قرآن از واژه «اله» در مورد آنان استفاده می کند؟ از امام باقر و امام صادق(ع) روایتی نقل شده که می فرمایند: «به خدا سوگند آنها براى پيشوايان خود نه روزه گرفتند، بلكه آنان حرامى را براى آنها حلال، حلالى را حرام كردند، و آنها پيروى نمودند». از این رو پيروى و اطاعت از كسانى كه بر خلاف حكم الهى فرمان مى دهند نوعى شرك است.

خداوند در قرآن (سوره توبه، آیه 31) يهود و نصارى را مذمّت مى كند كه چرا دانشمندان و راهبان خود را خدايانى در برابر خداوند يكتا قرار دادند؛ «اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَاباً مِنْ دُونِ اللهِ».(1)
همچنين مسيح بن مريم(عليهم السلام) را معبود خود پذيرفتند؛ «وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ»
(در حالى كه دستور داشتند فقط خداوند يكتايى را كه هيچ معبودى جز او نيست، بپرستند، او پاك و منزّه است از آنچه همتايش قرار مى دهند!)؛ «وَمَا أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا إِلَهاً وَاحِداً لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ».
مسلّماً يهود و نصارى اعتقاد به الوهيّت دانشمندان و راهبان خود نداشتند؛ و هرگز آنها را پرستش و عبادت به آن گونه كه ما خدا را مى پرستيم نمى كردند. پس چرا قرآن مجيد واژه «رب» و «اله» در مورد آنها به كار برده است؟!
پاسخ آن در روايتى كه از امام باقر(عليه السلام) و امام صادق(عليه السلام) نقل شده؛ آمده است. فرمودند: «اَما وَ اللهِ ما صامُوا (لَهُمْ) وَ لا صَلوُّا وَلكِنَّهُمْ اَحَلُّوا لَهُمْ حَراماً وَ حَرَّمُوا عَلَيْهِمْ حَلالا فَاتَّبَعُوهُم وَ عَبَدُوْهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَشْعُرُوْنَ»؛ (به خدا سوگند آنها براى پيشوايان خود نه روزه گرفتند و نه نماز بجا آوردند، بلكه آنان حرامى را براى آنها حلال، حلالى را حرام كردند، و آنها پيروى نمودند، و بدون توجّه آنان را پرستش نمودند).(2)
اين حديث به طرق متعدّد ديگرى در منابع شيعه و اهل سنت آمده است. از جمله در كتب متعدّدى مى خوانيم: عدى بن حاتم (فرزند حاتم طايى معروف) نزد رسول خدا(صلى الله عليه وآله) آمد در حالى كه در گردن اش صليبى از طلا بود، فرمود: «اين بت را از خودت بيفكن!» عدى مى گويد: شنيدم كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) آيه «اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ...» را تلاوت مى كرد، عرض كردم: اى رسول خدا! آنها هرگز دانشمندان و راهبان را پرستش نمى كنند. فرمود: «آيا چنين نيست كه آنها حلالى را حرام و حرامى را حلال مى كنند و آنها پيروى مى نمايند؟» عرض كردم: آرى، فرمود: «همين عبادت آنها است!».(3)
به اين ترتيب روشن مى شود كه پيروى و اطاعت از كسانى كه بر خلاف حكم الهى فرمان مى دهند نوعى شرك است.(4)