آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

برهان صدّيقين، يكى از دلايل اثبات وجود خداوند است که با الهام از قرآن مجيد و روايات متعدد مورد توجّه علماء و فلاسفه اسلامى قرار گرفته و تنها براى اشخاصّى است كه از دقت و لطف قريحه قابل ملاحظه اى بهره مندند. در واقع به جاى اين كه ما از مطالعه مخلوقات پى به خالق بريم، از مطالعه ذات پاك او به ذات پاك اش پى مى بريم، و خود او را، طريق وصول به او قرار مى دهيم. در واقع وجودى در اين جهان هست؛ و ما به تحليل اصل وجود مى پردازيم، و با يك تحليل ظريف به اينجا مى رسيم كه اصل وجود بايد واجب باشد.

برهان صدّيقين كه به عنوان يكى از دلايل اثبات وجود خدا و با الهام از قرآن مجيد و روايات مورد توجّه علماء و فلاسفه اسلامى قرار گرفته؛ و چنانچه از نامش پيدا است يك دليل عمومى و همگانى نيست و تنها براى اشخاصّى است كه در مسائل عقيدتى و فلسفى اطلاعات و عمق بيشترى دارند، و از دقت و لطف قريحه قابل ملاحظه اى بهره مندند؛ دليلى است كمى پيچيده، ولى در مقابل ظريف و لطيف و روح پرور.
اساس دليل بر اين است كه به جاى اين كه ما از مطالعه مخلوقات پى به خالق بريم، از مطالعه ذات پاك او به ذات پاك اش پى مى بريم، و به مقتضاى «يا مَنْ دَلَّ عَلى ذاتِه بِذاتِه»(1) خود او را، طريق وصول به او قرار مى دهيم؛ و تمام پيچيدگى و ظرافت اين برهان از همين است كه چگونه ممكن است دليل و مدّعا را يكى كرد؟!
مسأله اين است كه وجودى در اين جهان هست؛ سپس ما به تحليل اصل وجود مى پردازيم، و با يك تحليل ظريف به اينجا مى رسيم كه اصل وجود بايد واجب باشد!(2)