آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

 در قرآن مجید و خطبه ‏هاى نهج البلاغه (خطبه اول و خطبه 211)، سخن از«سماوات سبع»؛ (آسمانهاى هفتگانه) به میان آمده است. منظور از آسمانهاى هفتگانه همان معنى واقعى کلمه است. آسمان به معنى مجموعه ‏اى از ستارگان و کواکب عالم بالا و منظور از عدد هفت همان عدد معروف است. آنچه را ما از ستارگان ثابت و سیّار و کهکشانها می بینیم همه مربوط به مجموعه آسمان اوّل است.

نه تنها در خطبه ‏هاى نهج البلاغه (خطبه اول و خطبه 211)، بلکه در متن قرآن مجید نیز سخن از «سماوات سبع» (آسمانهاى هفتگانه) به میان آمده است. (1) در میان دانشمندان قدیم و جدید براى آسمانهاى هفتگانه تفسیرهاى گوناگونى دیده می شود که این جا، جاى بحث همه آنها نیست و از میان آنها این تفسیر، صحیح‏تر به نظر می رسد که منظور از آسمانهاى هفتگانه همان معنى واقعى کلمه است، آسمان به معنى مجموعه ‏اى از ستارگان و کواکب عالم بالا و منظور از عدد هفت همان عدد معروف است نه عدد تکثیر به معنى بسیار، منتهى از آیات دیگر قرآن چنین بر می آید که آنچه را ما از ستارگان ثابت و سیّار و کهکشانها می بینیم همه مربوط به مجموعه آسمان اوّل است.
بنابراین در ماوراى این مجموعه عظیم، شش مجموعه عظیم دیگر که شش آسمان را تشکیل می دهد وجود دارد که از دسترس علم انسان تاکنون بیرون مانده است. آیه ششم سوره «صافات» گواهى بر این معنى است: «إِنَّا زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْکَواکِبِ»؛ (ما آسمان پایین را [یا آسمان نزدیک را] با ستارگان زینت بخشیدیم).
همین معنى در آیه 12 سوره «فصّلت» آمده است: «وَ زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِمَصابِیحَ»؛ (ما آسمان پایین‏تر را با چراغهاى ستارگان زینت بخشیدیم).
و در آیه 5 سوره «ملک» می خوانیم: «وَ لَقَدْ زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِمَصابِیحَ».
جالب این که مرحوم «علامه مجلسى» نیز در بحار الانوار این تفسیر را به عنوان یک احتمال که به فکر او خطور کرده است یا به تعبیر امروز برداشتى که از آیات و روایات داشته، ذکر نموده است. (2) درست است که ابزارهاى علمى امروز، هنوز پرده از این عوالم ششگانه برنداشته، ولى در واقع هیچ دلیلى بر نفى آن از نظر علوم روز نیز وجود ندارد و شاید در آینده راز این معمّا گشوده شود، بلکه از کشفیّات بعضى از دانشمندان فلکى چنین بر می آید که شبح هایى از دور در باره وجود عوالم دیگر به چشم می خورد مثلا در بعضى از مجله‏ هاى فضایى از قول رصدخانه معروف «پالومار» چنین آمده است: با دوربین رصدخانه «پالومار» میلیونها کهکشان جدید کشف شده که بعضى از آنها هزار میلیون سال نورى با ما فاصله دارد.
ولى بعد از فاصله هزار میلیون سال نورى فضاى عظیم و مهیب و تاریکى به چشم می خورد که هیچ چیز در آن دیده نمى ‏شود. امّا بدون تردید در آن فضاى مهیب‏ و تاریک صدها میلیون کهکشان وجود دارد که دنیایى که در سمت ماست با جاذبه آن کهکشانها نگهدارى می شود. تمام دنیاى عظیمى که به نظر ما می رسد و داراى صدها هزار میلیون کهکشان است جز ذرّه کوچک و بى‏ مقدار، از یک دنیاى عظیمتر نیست و هنوز اطمینان نداریم که در فراسوى آن دنیاى دوّم دنیاى دیگرى نباشد. (3) بنا بر این عوالمى که براى بشر تاکنون کشف شده، با تمام عظمت خیره کننده و حیرت‏ آورى که دارد، گوشه کوچکى از این عالم بزرگ است و چه بسا عوالم ششگانه دیگر نیز در آینده بر انسانها روشن شود. (4)