آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

گروهى از مسلمانان به پیامبر(ص) مى گفتند: آیا براى پدران ما که در عصر جاهلیت از دنیا رفتند، طلب آمرزش نمى کنى؟ آیات فوق نازل شد و درباره استغفار برای مشرکان اخطار داد.

در آیات (113 ـ 114) سوره «توبه» می خوانیم: «ما کانَ لِلنَّبِیِّ وَ الَّذینَ آمَنُوا أَنْ یَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِکینَ وَ لَوْ کانُوا أُولى قُرْبى مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحابُ الْجَحیمِ * وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهیمَ لاَِبیهِ إِلاّ عَنْ مَوْعِدَة وَعَدَها إِیّاهُ فَلَمّا تَبَیَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْراهیمَ لاََوّاهٌ حَلیمٌ»؛ (براى پیامبر و مؤمنان، شایسته نبود که براى مشرکان [از خداوند] طلب آمرزش کنند، هر چند از نزدیکانشان باشند؛ [آن هم] پس از آن که بر آنها روشن شد که این گروه، اهل دوزخند! * و استغفار ابراهیم براى پدرش [عمویش آزر،] فقط به خاطر وعده اى بود که به او داده بود؛ اما هنگامى که براى او روشن شد که وى دشمن خداست، از او بیزارى جست؛ به یقین، ابراهیم مهربان و بردبار بود).
شأن نزول:
در «تفسیر مجمع البیان»، روایتى به این مضمون در شأن نزول آیات فوق نقل شده است:
گروهى از مسلمانان به پیامبر اسلام مى گفتند: آیا براى پدران ما که در عصر جاهلیت از دنیا رفتند، طلب آمرزش نمى کنى؟ آیات فوق نازل شد و به همه آنها اخطار کرد: هیچ کس حق ندارد براى مشرکان استغفار نماید.(1)
در شأن نزول این آیات، مطالب دیگرى نیز گفته شده است که در تفسیر نمونه پس از پایان تفسیر آیات بیان شده است.(2)