آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در سوره حج به نمونه هایی از قدرت خداوند اشاره کرده و می فرماید: «آیا ندیدى که خداوند از آسمان آبى فرستاد و زمین خشکیده و مرده به واسطه آن سبز و خرم مى گردد؟!». سپس می فرماید: «آنچه در آسمان ها، و آنچه در زمین است از آن خدا است» و در ادامه می فرماید: «آیا ندیدى که خداوند آنچه را در زمین است مسخر شما کرد». اما با این حال، این انسان در برابر نعمت های بی شمار ناسپاس است و با دیدن این همه نشانه هاى روشن، خدا را انکار مى کند.

پاسخ این سؤال را مى توان در آیات 63 ـ 66 سوره «حج» به دست آورد. در این آیات نشانه هاى مختلفى از قدرت گسترده و حقانیت مطلقه خداوند بیان شده است. نخست خداوند مى گوید: (آیا ندیدى که خداوند از آسمان آبى فرستاد و زمین خشکیده و مرده به واسطه آن سبز و خرم مى گردد؟!)؛ «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَتُصْبِحُ الأَرْضُ مُخْضَرَّةً».
زمینى که آثار حیات از او رخت بر بسته بود، و چهره اى عبوس و زشت و تیره داشت با نزول قطرات حیات بخش باران، زنده شد، آثار حیات در آن نمایان گشت و لبخند زندگى در چهره او آشکار.
آرى (خداوندى که به این سادگى این همه حیات و زندگى مى آفریند لطیف و خبیر است)؛ «إِنَّ اللّهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ».
نشانه دیگرى که براى قدرت بى پایان و حقانیت ذات پاک او مى آورد، این است که مى گوید: (آنچه در آسمان ها، و آنچه در زمین است از آن خدا است)؛ «لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الأَرْضِ».
خالق همه، او است و مالک همه نیز، او است و به همین دلیل، بر همه چیز توانائى دارد.
و نیز به همین دلیل (او تنها غنى و بى نیاز در عالم هستى، و شایسته هر گونه حمد و ستایش است)؛ «وَ إِنَّ اللّهَ لَهُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ».
در ادامه به نمونه دیگرى از این قدرت بى پایان در زمینه تسخیر موجودات براى انسان ها اشاره کرده، مى فرماید: (آیا ندیدى که خداوند آنچه را در زمین است مسخر شما کرد)؛ و همه مواهب و امکانات آن را در اختیار شما قرار داد؟ تا هر گونه بخواهید از آن بهره بگیرید؟ «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی الأَرْضِ».
و همچنین (کشتى ها را در حالى که در دریاها به فرمان او به حرکت در مى آیند، سینه آب ها را مى شکافند و به سوى مقصدها پیش مى روند؟)؛ «وَ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ».
از این گذشته، (خداوند آسمان را در جاى خود نگه مى دارد تا بر زمین جز به فرمان او فرود نیفتد)؛ «وَ یُمْسِکُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الأَرْضِ إِلاّ بِإِذْنِهِ».
از یک سو، هر یک از کرات آسمانى را در مدار خود به حرکت در آورده، و نیروى «دافعه» حاصل گریز از مرکز را درست معادل نیروى «جاذبه» آنها قرار داده است، تا هر یک در مدار خود بى آن که در فاصله هاى آنها دگرگونى حاصل بشود، به حرکت در آیند، و تصادمى در میان کرات روى ندهد.
از سوى دیگر، جوّ زمین را آنچنان آفریده که به سنگریزه هاى سرگردان اجازه بر خورد با زمین، تولید ناراحتى و ویرانى براى اهلش ندهند.
آرى، این رحمت و لطف او نسبت به بندگان است که این چنین گهواره زمین را امن، امان و خالى از هر گونه خطر آفریده، تا محل آسایش و آرامش بندگان باشد، نه سنگ هاى سرگردان آسمانى بر زمین سقوط مى کنند، نه کرات دیگر با آن تصادم مى نمایند.
لذا در پایان آیه اضافه مى کند: (خداوند نسبت به مردم مهربان و رحیم است)؛ «إِنَّ اللّهَ بِالنّاسِ لَرَؤُفٌ رَحِیمٌ».
سرانجام، در آخرین آیه، از قدرت پروردگار در مهمترین مسأله جهان هستى، یعنى مسأله حیات و مرگ، سخن مى گوید، مى فرماید: (او کسى است که شما را زنده کرد)؛ خاک بى جان بودید لباس حیات بر شما پوشانید «وَ هُوَ الَّذِی أَحْیاکُمْ».
(سپس بعد از طى دوره حیات، شما را مى میراند)؛ و به همان خاک که از آن برخاستید باز مى گردید «ثُمَّ یُمِیتُکُمْ».
(و دیگر بار، در رستاخیز حیاتى نوین به شما مى بخشد)؛ و سر از خاک مرده بر مى آورید و آماده حساب و جزا مى شوید «ثُمَّ یُحْیِیکُمْ».
اما با این حال، (این انسان در برابر این همه نعمت هائى که خدا در زمین و آسمان در جسم و جان، به او ارزانى داشته، کفران کننده و ناسپاس است، و با دیدن این همه نشانه هاى روشن، ذات پاک او را انکار مى کنند)؛ «إِنَّ الإِنْسانَ لَکَفُورٌ». (1)