آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

 تابوت یا همان صندوق عهد، که از نظر معنوی و روانی برای بنی اسرائیل اهمیت فراوانی داشت، صندوقى بود که مادر موسى(ع) او را در آن گذاشت و به رود نیل افکند. موسى(ع) در واپسین روزهاى عمر خود، الواح مقدس را که احکام خدا بر آن نوشته شده بود به ضمیمه زره خود و یادگارهاى دیگرى در آن نهاد، و به وصى خویش «یوشع بن نون» سپرد.

«تابوت» در لغت به معنى صندوقى است که از چوب مى سازند و این که مى بینیم به صندوق نقل و انتقال جنازه ها تابوت مى گویند: به همین مناسبت است، اما باید توجه داشت که معنى اصلى تابوت اختصاصى به مردگان ندارد بلکه هر گونه صندوق چوبى را شامل مى شود.
درباره این که تابوت بنى اسرائیل و به عبارت دیگر «صندوق عهد» چه بوده؟ و به دست چه کسى ساخته شد؟ و محتویات آن را چه چیز تشکیل مى داد؟
در روایات و تفاسیر ما و همچنین در کتب «عهد قدیم» (تورات) سخن بسیار است و از همه روشن تر چیزى است که در احادیث اهل بیت(علیهم السلام) و گفته هاى بعضى از مفسران مانند: «ابن عباس» آمده است و آن این که:
«تابوت» همان صندوقى بود که مادر موسى او را در آن گذاشت و به دریا افکند و هنگامى که به وسیله عُمّال فرعون از دریا گرفته شد و موسى را از آن بیرون آوردند همچنان در دستگاه فرعون نگهدارى مى شد و سپس به دست بنى اسرائیل افتاد، بنى اسرائیل این صندوق خاطره انگیز را محترم مى شمردند، و به آن تبرک مى جستند.
موسى(علیه السلام) در واپسین روزهاى عمر خود، الواح مقدس را که احکام خدا بر آن نوشته شده بود به ضمیمه زره خود و یادگارهاى دیگرى در آن نهاد، و به وصى خویش «یوشع بن نون» سپرد.
و به این ترتیب، اهمیت این صندوق در نظر بنى اسرائیل بیشتر شده و لذا در جنگ هائى که میان آنان و دشمنان واقع مى شد آن را با خود مى بردند، و اثر روانى و معنوى خاصى در آنها مى گذارد.
لذا گفته اند: تا هنگامى که این صندوق خاطره انگیز با آن محتویات مقدس در میانشان بود، با سربلندى زندگى مى کردند.
ولى تدریجاً مبانى دینى آنها ضعیف شد و دشمنان بر آنها چیره شدند و آن صندوق را از آنها گرفتند، اما «اشموئیل» طبق آیات قرآن، به آنها وعده داد که به زودى صندوق عهد، به عنوان یک نشانه بر صدق گفتار او به آنها باز خواهد گشت.
از جمله «فیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ بَقِیَّةٌ مِمّا تَرَکَ آلُ مُوسى وَ آلُ هارُونَ»(1) بر مى آید که:
اولاً ـ صندوق عهد، همان طور که گفتیم، محتویاتى داشت که جمعیت بنى اسرائیل را آرامش مى بخشید و در حوادث گوناگون نفوذ معنوى و اثر روانى در آنها داشت «فیهِ سَکینَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ».
ثانیاً ـ قسمتى از یادگارهاى خاندان موسى(علیه السلام) و خاندان هارون(علیه السلام) نیز بعدها به محتویات آن افزوده شده بود.
باید توجه داشت «سَکِیْنَةٌ» از ماده «سُکُون» به معنى آرامش است و منظور از آن در اینجا آرامش دل و جان مى باشد.
«اشموئیل» به بنى اسرائیل خاطر نشان ساخت، صندوق عهد، بار دیگر به میان شما باز مى گردد و آرامش از دست رفته خود را خواهید یافت.
و در حقیقت، صندوقى که علاوه بر جنبه معنوى و تاریخى چیزى بالاتر از پرچم و شعار براى بنى اسرائیل بود، و وجود آن را نشانه استقلال و موجودیت خود مى دانستند و با مشاهده آن، به یاد تجدید دوران عظمت پیشین مى افتادند، به آنها باز مى گشت، طبیعى است این بشارت بزرگى براى بنى اسرائیل محسوب مى شد.(2)