آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

اساس تقلید و رجوع جاهل به عالم از روش عقلایى جهان گرفته شده. همیشه افرادى که در فنى تخصّص ندارند، هنگامى که مسائلى از آن فن، مورد احتیاجشان واقع شود، به افراد متخصّص در آن فن مراجعه مى کنند. همچنین بدیهى است که هرگاه در میان اهل فنّى اختلاف نظر باشد، از نظریّه فردی پیروى مى شود که اطّلاعات او وسیع تر و سوابق و تجربیّاتش بیشتر باشد.

موضوع تقلید اعلم از جمله موضوعاتى است که در میان فقها مشهور و معروف است و دلایل مختلفى براى آن ذکر کرده اند که یک نمونه روشن آن را ذیلا از نظر مى گذرانیم.
اساس تقلید و رجوع جاهل به عالم از روش عقلایى جهان گرفته شده، این معنا که در میان تمام اقوام و ملّت ها افرادى که در فنى تخصّص ندارند، هنگامى که مسائلى از آن فن، مورد احتیاجشان واقع شود، به افرادى که متخصّص آن فن هستند مراجعه مى کنند; مثلا، افرادى که آشنایى به مسائل طبّى ندارند، هنگامى که بیمار مى شوند به طبیب، و افرادى که به امور ساختمانى وارد نیستند، به هنگام احتیاج به مهندس و معمار ساختمان مراجعه مى نمایند، بدیهى است هرگاه در میان اهل فنّى اختلاف نظر باشد، مثلا طبیبى معتقد باشد که درمان فلان بیمارى به طریق خاصّى است و طبیب دیگر طریق دیگرى را معتقد باشد، مسلّماً در چنین موردى شخص بیمار از نظریّه طبیبى پیروى مى کند که اطّلاعات طبّى او وسیعتر و سوابق تجربیّاتش بیشتر و مهارتش در فنّ خود زیادتر و خلاصه نسبت به دیگرى اعلم بوده باشد. این یک روش منطقى است که عموم ملل در موارد اختلاف نظر در اهل یک فن، از آن پیروى مى کنند.
همان طور که گفته شد، این یکى از دلایل لزوم تقلید اعلم است و دلایل دیگرى هم فقها ذکر کرده اند که جاى شرح آن نیست.(1)