سیره  و روایات پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) نشان می دهد شعر شعرایی که ذوق هنری خود را در راه اهداف مقدس قرار دهند، از این حکم استثنا می شوند. در موسیقی نیز فقط نوع خاصی از آن که «غنا» نام می گیرد و اثرات روانی و اجتماعی زیان باری دارد حرام است. در مجسمه سازی نیز برخی پژوهش های فقهی جدید که حکم پرستش بت ها را از مجسمه سازی جدید نفی می کنند قائل به جواز آن تحت برخی شرایط است و همه اینها ادعای مخالفت اسلام را با اصل هنر نفی می کند.
از آن گذشته مطاله تاریخ تمدن اسلامی نشان می دهد ظهور اسلام و تطورات تاریخی آن موجب پدید آمدن و رشد رشته های هنری دیگری ای هم چون معماری (در مساجد و ابنیه اسلامی)، نگارگری (در کاشی کاری های مساجد و تذهیب مصاحف مشرف) و خطاطی (در نگارش مصاحف و کاشی نوشته های مساجد) شد و این موضوع دلیل دیگری برای رد مخالفت اسلام با هنر است.

صوفيان در بعضى از لذايذ مادى، مثل تمايل به خوانندگى و موسيقى و رقص یا سماع حرص عجيبى دارند. در نظر صوفيه، سماع براى پيدا كردنِ حال بسيار مهم است. عجيب تر اينكه صوفیان، اينها را وسيله توجه به خدا و رسیدن به جذبه مى دانند و نوشته اند: هنگام اذان ابوسعید رقص مى كرد. بزرگی گفت: نماز، نماز. شيخ گفت: ما در نمازيم! و همچنان در رقص بود. آن بزرگ ايشان را بگذاشت و در نماز شد. به قول جامى خواننده به سه چيز محتاج است: روايح طيبه و وجه مليح و صوت مليح. لذا روايات در مذمت صوفيه جای تعجب ندارد.

به گفته یکی از دانشمندان، حالتی که از شنیدن موسیقی فرحزا یا غم انگیز حاصل می شود، نوعی خواب مغناطیسی است؛ همچنین اوهام و خیالات و تلقینات نیز تاثیر زیادی در دیدن خواب یا تصویر خیالی در بیداری دارند. لذا گفتن اذكاری مثل یا هو، با ریتم و استماع اشعار از حنجره خوش آوازان باعث خروج از حالت تعادل روحى و تقويت نيروى توهم شده و در اثر تلقينات قبلى، قوه عاقله تخدير مى گردد. رياضتها هم که قوه خيال را تحریک كرده است، موجب می شود ناگاه سالك در حال خواب يا بيدارى خیالاتش را در برابر چشمانش مجسم ببیند.