«خوراج» جمعیتی گمراه و گرفتار تضادها و تناقض های فکری بودند و به کوچک و بزرگ رحم نمی کردند، و به تعبیر امام علی(ع) آنان شمشيرهايشان را بر دوش گذاشته و به هر بهانه اى خون مى ريختند. همانند کشته شدن «عبدالله بن خباب» فرزند صحابى پيامبر(ص) و همسر باردارش كه نمونه ديگرى از جنايات وحشتناك آنهاست اين در حالى است كه اگر يكى از آنها خوكى را مى كشت او را مصداق مفسد در ارض می دانستند.

صوفيها هم براى خود شاهكارهايى دارند و مانند همه اقليتها بيشتر از راه همين فوت و فن ها موجوديت خود را در مقابل مخالفين خود حفظ مى كنند. آری رؤساى صوفيه با تمام قوا مى كوشند كه خود و هواخواهان خود را يك طبقه عالى و ممتاز اجتماعی معرفى كنند و خود را اهل يقين، اهل دل، اهل معنى، أهل اللّه، و ديگران را اهل ظاهر، اهل صورت و قشر بى مسلك قلمداد نمایند.

خوارج که گروهی متعصّب، لجوج، نادان و قشرى بودند و از اسلام تنها به پوستى قناعت کرده و مغز آن را رها کرده بودند بودند، از جنگ صفین و داستان حکمیت آشکار شدند. آنها ابتدا امام(ع) را مجبور به حکمیت کرده و بعد پشیمان شدند و توبه کردند و گفتند: قبول حکمیت کفر بود، چون حکم فقط از آن خدا است و باید على(ع) نیز توبه کند. امام بارها با آنها اتمام حجّت کرد و بسیار اندرز داد ولی آن ها سرسختانه، ایستادگى کردند و در یک درگیرى محدود با لشکر امام اجساد همگى جز چند نفر، بر روى زمین افتاد.