امام علی(ع) با اشاره به ارتباط بین حمد و نعمت و شکر می فرماید: «ستايش مخصوص خداوندى است كه حمد را به نعمت و نعمت را به شكر پيوند داد». قرين بودن حمد به نعمت از اين جهت است كه حمد و سپاس او، انسان را لايق نعمت هايش مى سازد و اين حمد سبب برخوردارى بندگان از نعمت او مى گردد، همچنين بندگان در برابر هر نعمتى موظف به شكرگزارى هستند. در واقع حمد سبب تكوينى نعمت ها و نعمت ها سبب تشريعى شكرگزارى مى باشد.

مردى از امام علی(ع) پرسيد، اى اميرمؤمنان! انسان چگونه نفس خويش را محاسبه كند؟ امام فرمود: هنگامى كه صبح را به شام مى رساند، نفس خويش را مخاطب ساخته چنين گويد: اى نفس! امروز بر تو گذشت و تا ابد باز نمى گردد، و خداوند از تو درباره آن سؤال مى كند كه در چه راه آن را سپرى كردى؟ چه عملى در آن انجام دادى؟ آيا به ياد خدا بودى، و حمد او را به جا آوردى؟ و... .

خطیب بغدادى نقل مى کند: ابوالحسن موسى بن جعفر نزد «سندى» محبوس شد. خواهر سندی از او خواست تا زندانبان آن حضرت باشد؛ سندى اجازه داد آن زن متولى خدمت به حضرت شود. او وضعیت حضرت را چنین تعریف مى کند: "هنگامى که حضرت نماز عشاء را به جاى مى آورد حمد و ثناى خدا کرده و دعا مى نمود و این چنین بود تا این که شب پایان مى پذیرفت. و از آن هنگام در نماز بود تا صبح شده و بعد کمى ذکر مى گفت تا خورشید طلوع کند،...". خطیب همچنین نقل کرده که حضرت را به جهت عبادت و کوشش بسیار، «عبد صالح» می خواندند.