امام علی(ع) می فرماید: «[بنده خالص خدا] ... آنجا كه لازم است سخن مى گويد و آنجا كه لازم نيست سكوت مى كند؛ خود را براى خدا خالص كرده و خدا خلوصش را پذيرفته است. از اين رو او از گنجينه هاى دين خداست؛ او خود را ملزم به عدالت نموده و نخستين گام عدالتش، بيرون راندن هوا و هوس از دل خويش است؛ حق مى گويد و به آن عمل مى كند؛ هيچ كار خيرى نيست جز آنكه آهنگ آن مى كند؛ زمام اختيار خود را به دست قرآن سپرده و قرآن رهبر و پيشواى او است و هر جا قرآن منزل كند، آن را منزلگاه خويش می سازد».

به بیان روایات اگر عمل بالا رفت عامل نيز بالا مي رود؛ چون عمل از عامل جدا نيست كه عمل را در نامه ‏اي بنويسند و تنها همان عمل بالا برود. ممكن نيست جان عمل كه نيّت است، از انسان جدا باشد. آری عمل واقعيتي است وابسته به جان آدمي و همواره با صاحب عمل خواهد بود؛ پس اگر عمل بالا مي رود عامل هم بالا مي رود و آنگاه است که انسان آسماني و فرشته شده، وصف او سماوي مي شود.

هر ملتى براى دعوت افراد خود به وظائف فردى و اجتماعى شعارى دارد. در اسلام براى این دعوت از «اذان» استفاده مى شود که به مراتب رساتر و مؤثرتر است. شعارى که با نام خداى بزرگ آغاز و با اعلام وحدانیت و یگانگى آفریدگار جهان و گواهى به رسالت پیامبر(ص) او اوج مى گیرد و با دعوت به رستگارى، فلاح، عمل نیک، نماز و یاد خدا پایان مى یابد. از نام خدا «اللّه» شروع مى شود و بانام خدا «اللّه» پایان مى پذیرد، جمله هایش موزون، عباراتش کوتاه، محتویاتش روشن و مضمونش سازنده و آگاه کننده است.

«معروف» به معنی هر عمل نیک است و در قرآن و روایات به انجام آن سفارش شده و دارای آثار دنیوی و اخروی زیادی است. عمل نیک مثل باران است که در سرزمین حاصل خیز باعث حیات و طراوت است؛ ولی در شوره زار تاثیری ندارد. امام صادق(ع) سه شرط برای نیکوکاری بیان فرموده اند: «كوچك كردن، پوشاندن و تعجيل در آن؛ زيرا هنگامى كه آن را كوچك كنى نزد كسى كه مورد نیکوکار قرار گرفته آن را بزرگ كرده اى و وقتى آن را بپوشانى، نیکوکاری ات را کامل كرده اى و زمانى كه در انجام آن تعجيل كردى آن را مبارك گردانيده اى».