آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

هر ملتى براى دعوت افراد خود به وظائف فردى و اجتماعى شعارى دارد. در اسلام براى این دعوت از «اذان» استفاده مى شود که به مراتب رساتر و مؤثرتر است. شعارى که با نام خداى بزرگ آغاز و با اعلام وحدانیت و یگانگى آفریدگار جهان و گواهى به رسالت پیامبر(ص) او اوج مى گیرد و با دعوت به رستگارى، فلاح، عمل نیک، نماز و یاد خدا پایان مى یابد. از نام خدا «اللّه» شروع مى شود و بانام خدا «اللّه» پایان مى پذیرد، جمله هایش موزون، عباراتش کوتاه، محتویاتش روشن و مضمونش سازنده و آگاه کننده است.

هر ملتى در هر عصر و زمانى براى برانگیختن عواطف و احساسات افراد خود و دعوت آنها به وظائف فردى و اجتماعى شعارى داشته است، این موضوع در دنیاى امروز به صورت گسترده ترى دیده مى شود.
مسیحیان در گذشته و امروز با نواختن صداى ناموزون ناقوس پیروان خود را به کلیسا دعوت مى کنند.
ولى در اسلام، براى این دعوت از شعار اذان استفاده مى شود، که به مراتب رساتر و مؤثرتر است.
جذابیت و کشش این شعار اسلامى، بقدرى است که به قول نویسنده تفسیر «المنار»، بعضى از مسیحیان متعصب که اذان اسلامى را مى شنوند، به عمق و عظمت تأثیر آن در روحیه شنوتدگان اعتراف مى کنند.
سپس وى نقل مى کند: در یکى از شهرهاى مصر جمعى از نصارى را دیده اند که به هنگام اذان مسلمین اجتماع کرده، تا این نغمه آسمانى را بشنوند.
چه شعارى از این رساتر که با نام خداى بزرگ آغاز مى گردد، با اعلام وحدانیت و یگانگى آفریدگار جهان و گواهى به رسالت پیامبر(صلى الله علیه وآله) او، اوج مى گیرد و با دعوت به رستگارى، فلاح، عمل نیک، نماز و یاد خدا پایان مى گیرد.
از نام خدا «اللّه» شروع مى شود و بانام خدا «اللّه» پایان مى پذیرد، جمله ها موزون، عبارات کوتاه، محتویات روشن، مضمون سازنده و آگاه کننده است.
لذا در روایات اسلامى روى مسأله اذان گفتن تأکید زیادى شده است.
در حدیث معروفى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده: اذان گویان در روز رستاخیز از دیگران به اندازه یک سر و گردن بلندترند!
این بلندى در حقیقت، همان بلندى مقام رهبرى و دعوت کردن دیگران به سوى خداو به سوى عبادتى همچون نماز است.
صداى اذان که به هنگام نماز در مواقع مختلف از مأذنه شهرهاى اسلامى طنین افکن مى شود، مانند نداى آزادى و نسیم حیات بخش استقلال و عظمت، گوش هاى مسلمانان راستین را نوازش مى دهد و بر جان بدخواهان رعشه و اضطراب مى افکند، و یکى از رموز بقاى اسلام است.
شاهد این گفتار اعتراف صریح یکى از رجال معروف انگلستان است که در برابر جمعى از مسیحیان چنین اظهار مى داشت: «تا هنگامى که نام محمد در مأذنه ها بلند است، کعبه پابر جا و قرآن رهنما و پیشواى مسلمانان است، امکان ندارد پایه هاى سیاست ما در سرزمین هاى اسلامى استوار و برقرار بماند»!
اما بیچاره و بینوا بعضى از مسلمانان که گفته مى شود اخیراً این شعار بزرگ اسلامى را که سندى است بر ایستادگى آئین و فرهنگ آنان در برابر قرون و اعصار ـ از دستگاه هاى فرستنده خود برداشته و به جاى آن برنامه هاى مبتذلى گذاشته اند، خداوند آنها را هدایت کند و به صفوف مسلمانان باز گرداند.
بدیهى است همان طور که باطن اذان و محتویات آن زیبا است، باید کارى کرد که به صورتى زبیا و صداى خوب ادا شود، نه این که حسن باطن، به خاطر نامطلوبى ظاهر آن پایمال گردد.(1)