فراگيرى علم در اسلام واجب عينى و گاه واجب كفايى است. قرآن، اولين معلّم را خدا و نخستين شاگرد را آدم(ع) و اولين علم را، علم الاسماء مى شمرد‌. خدا علاوه بر آدم(ع) به يوسف(ع) علم تعبير خواب، به سليمان(ع) زبان پرندگان، به داود(ع) زره ساختن و ... را آموخت و جبرئيل نيز تعليمات فراوانى به پيامبر(ص) ياد داد. در روايات، مقام معلّم آنقدر والا است كه خدا، فرشتگان و همه موجودات _ حتّى مورچه در لانه و ماهيان در درياها _ بر كسى كه به مردم نیکی بیاموزد درود مى فرستند.

علم در تمام اشكال افتخار است؛ قرآن در این رابطه می فرماید: «ما به داود و سليمان، دانشى عظيم داديم؛ و آنان گفتند: ستايش مخصوص خداوندى است كه ما را بر بسيارى از بندگان مؤمنش برترى بخشيد. و گفت: زبان پرندگان به ما تعلیم داده شده و به یقین؛ این فضیلت آشکارى است». در واقع با وجود مواهب بسیار بر آن انبیاء، خداوند نخست از نعمت علم سخن مى گويد، و آنان نيز به همين دليل خدا را سپاس گفتند كه خداوند آنها را بر بسيارى از بندگان اش برترى بخشيده است. اين تعبيرات حاكى از مقام علم در تمامى ابعاد آن است.

بنابر آنچه از آیات قرآن بر می آید، خداوند به حضرت داود(ع) مواهب بسیار مادی و معنوی عنایت کرده بود که بعضی از آنها عبارتند از: مقام نبوت، علم وافر، آگاهی از زبان پرندگان، معجزات مختلف، صوت و آهنگ بسیار زیبا، قدرت بر قضاوت عادلانه، هم آوایی کوهها و پرندگان با داود(ع) به هنگام ذکر و تسبیح الهی و نرم شدن آهن در دستان او.