از ادله اي كه بر وجود امام زمان(عج) دلالت دارد برهان «تقابل قطبین» است. اين برهان دو مقدمه دارد: 1. خداوند تجليات جمالى و جلالى دارد. 2. به مقتضاى تقابل بين قطب الوهيت و تجلى تام و بين قطب عبوديت و متجلى تام و لزوم سنخيت بين اين دو، لازم است كه در روى زمين انسان كامل در عبوديت و متجليات الهى موجود باشد و آن كسى غير از حجت خدا نيست كه در نزد اشراقیون به «كلمه قدسيه الهیه» و نزد مشائیون به «عقل دهم» تعبير شده است.

فلاسفه قدیم به افلاک بطلمیوسی که از عقول الهام می گیرند قائل بودند و می گفتند: عقول جزئیه و نفوس انسانی از عقل دهم یا فعال کسب فیض می کنند و روح پیامبر(ص) به خاطر رابطه زیادش با عقل فعال می تواند معلومات را از آن بگیرد و قوه خیالیه بسیار قوی او مى تواند صورت هاى محسوسه مناسبى به آن صور کلیه که از عقل فعال دریافت داشته، بدهد. اما این نظریه باطل است؛ زیرا اولا مقدمات آن اثبات نشده، ثانیا با آیات قرآن که وحی را یک نوع ارتباط با خدا از طریق الهام یا به واسطه فرشته وحی بیان کرده، ناسازگار است.