ديدگاه قرآن در مورد «خير» و «شرّ»

ديدگاه قرآن در مورد «خير» و «شرّ» چيست؟

در قرآن مجيد «خير» و «شر» معناى گسترده اى دارد كه مصاديق گوناگون و افراد مختلفى را شامل مى شود. واژه «خير» در قرآن به معناى مال، علم و دانش، جهاد، اعمال صالحه، ايمان و قرآن به كار رفته است. همچنين در معانى ديگرى مانند انسان هاى خوب، گمان خوب، فرزند صالح، باغ و زراعت و امثال آن به كار رفته است. واژه «شرّ» كه نقطه مقابل «خير» است به معناى بلا و مصيبت، عذاب، انواع ناراحتى ها، شدائد و هر گونه فساد و وسوسه آمده است.

عدمی بودن «شرور»

آيا «شرور» جنبه وجودی دارند یا عدمی اند؟

معروف ميان فلاسفه و دانشمندان اين است كه شرّ بازگشت به يك امر عدمى يا يك امر وجودى كه سرچشمه عدم است مى كند. نقطه مقابل آن يعنى خير، چيزى جز وجود نيست. امورى كه احياناً موجب عدم مى شوند مى توانند وجودى باشند؛ ولى همان گونه كه گفتيم اگر خير و شرِّ آنها مساوى، يا شرّ آن غالب و يا شرّ مطلق باشند، هرگز لباس وجود بر اندام آنها پوشيده نخواهد شد. شرّ مطلق مساوى با عدم مطلق است؛ ولى شرّ نسبی بهره اى از وجود دارد و تنها يك قسم از شر نسبى با حكمت خدا سازگار است و آن چيزى است كه جنبه خير آن غالب باشد.

فلسفه مصائب و بلاها

فلسفه اتفاق افتادن مصائب و بلاها در جهان چیست؟

معمولا اگر چیزی برای ما آثار مثبتی داشته باشد، می گوئیم«خیر» است و اگر آثار منفی داشت، می گوئیم «شرّ» است، در حالی که برای قضاوت درست، باید تمام جوانب آن را در نظر بگیریم. از سوی دیگر می دانیم که در آفرینش، «شرّ مطلق» وجود ندارد؛ بلکه اشیاء از جهاتی خیر و از جهاتی شرّ هستند و خیر آن ها بیشتر از شرّشان است ولی چون ما از فوائد آن ها بی خبریم، آن ها را شرّ می دانیم. قسمتى از حوادث ناخوشایند زندگى نیز، براى پایان دادن به حالت غرور و از بین بردن غفلت ها و خواب زدگى هاست.

معناي «خير و شرّ»؟

معنی و مفهوم «خير و شرّ» چيست؟

«خير» به چيزى گفته مى شود كه هماهنگ با وجود ما و مايه پيشرفت و تكامل آن است و «شرّ» چيزى است كه ناهماهنگ با آن باشد و مايه عقب ماندگى و انحطاط گردد و از اينجا به خوبى روشن مى شود كه خير و شرّ جنبه نسبى دارد؛ ممكن است امرى درباره ما خير باشد و براى ديگران شرّ باشد. خير مطلق آن است كه هيچ جنبه منفى نداشته باشد و شرّ مطلق آن است كه هيچ جنبه مثبت نداشته باشد. ما غالباً به اشياءِ يا پديده هايى برخورد مى كنيم كه تركيبى از جنبه هاى مثبت و منفى است، آنچه جنبه هاى مثبت در آن افزون باشد، خير و آنچه جنبه هاى منفى در آن غالب باشد شرّ است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

الصوم جنة من النار

روزه سپري در برابر آتش است

ميزان الحکمة 6 / 392