معاد نشانه هدف دار بودن آفرینش در جهان بینی الهی است. قرآن می فرماید: «ما آسمان ها و زمین و آنچه را در میان این دو است بیهوده و بى هدف نیافریدیم». در حقیقت این جهان بیهوده خلق نشده و باید جهانى بعد از این جهان باشد تا مسیر تکامل انسان در آن ادامه یابد از این رو تأمین هدف آفرینش، بدون پذیرش معاد ممکن نیست و اگر ارتباط این زندگى را از جهان پس از مرگ قطع کنیم، همه چیز شکل معمّا به خود گرفته و پاسخى براى چراها نخواهیم داشت.

مسأله «جبر و اختیار» از قدیمى ترین مسائلى است که در میان دانشمندان مطرح بوده؛ گروهى طرفدار آزادى اراده انسان، و گروهى طرفدار جبر بوده اند، ولى جالب این که: هر دو گروه در عمل، اصل اختیار و آزادى اراده را به رسمیت شناخته و پذیرفته اند و این وجدان عمومى و فطرت همگانى یکى از روشنترین دلائل اختیار است. قرآن مجید نیز کراراً روى مسأله اختیار انسان ها تکیه کرده است، از جمله در آیات 3 و 29 سوره دهر و 29 سوره کهف.