با توجه به آیات و روایات، بعد از ظهور امام مهدی(عج) هیچ دین زنده ای به جز اسلام وجود نخواهد داشت و اسلام بر سرتاسر جهان حاکم خواهد شد. امّا با این همه نمى توان گفت که اقلّیّت هاى کوچکى از پیروان ادیان آسمانى دیگر مطلقاً وجود نخواهد داشت؛ هر چند اکثریّت انسانها به نظام توحیدى اسلام گرایش خواهند کرد، امّا امکان دارد افرادى بر اثر اشتباه یا تعصّب، بر عقیده پیشین باقى بمانند و این یک امر طبیعى است. البتّه اگر چنین اقلّیّتى هم وجود داشته باشد، به صورت یک اقلّیّت سالم و با حفظ شرایط «اهل ذمّه» مورد حمایت آن حکومت اسلامى خواهند بود.

رابطه اسلام و مسلمين با غير مسلمانان بر چهار صورت است: 1. «اهل ذمّه»: اقلیت های مذهبی که در کشور اسلامی زندگی می کنند و حکومت اسلامی در مقابل گرفتن جزیه، جان و مال و ناموس آنها را حفظ مي كند. 2. «كفار حربى»: كسانى هستند كه مسلمانان مأمور به جهاد با آنها هستند. 3. «كفار معاهد»: اين گروه خارج از كشورهاى اسلامى زندگى مى كنند؛ ولى از نظر تجارى، سياسى و ... روابطى با مسلمانان دارند و حقوق يكديگر را محترم مى شمارند. 4. «كفار مهادن»: اينها هم در بيرون كشورهاى اسلامى زندگى مى كنند و رابطه خاص سياسى با مسلمانان ندارند؛ ولى در حال جنگ و مبارزه و مخالفت نيز نيستند.

«جزیه» مالیات سرانه اى بود که از اهل کتاب بخاطر حفاظت از جان و مال آنان اخذ می شد؛ زیرا آنها در جامعه اسلامى زندگى مى کردند ولی در جنگ هایى که با دشمنان اسلام روى مى داد، شرکت نمی کردند. شواهد تاریخى گواهى مى دهد، میزان مبلغى که از اهل ذمّه دریافت مى کردند، عنوان جریمه و فشار نداشت بلکه هدف آن صرفا تأمین آسایش و امنیت آنان بود.

در روایات اهل سنت به موضوع «پلورالیسم رفتاری» اشاره شده؛ همانند شافعی که روایت می کند: مسلمانی فردی از اهل ذمّه را به قتل رسانید. پیامبر(ص) در این باره فرمودند: «من سزاوارترین کسی هستم که به ذمه او وفا کند». آن گاه فرمودند قاتل را قصاص کنند. همچنین عبداللَّه بن عمر از پیامبر(ص) نقل کرده: «هر کس شخصی از اهل ذمّه را به قتل برساند بوی بهشت را نخواهد چشید». همچنین آن حضرت می فرمایند: «هر کس ذمی ای را اذیت کند من دشمن او خواهم بود و هر کس من دشمن او شوم در روز قیامت با او مخاصمه خواهم کرد».