ایشان می فرمایند: «انسان با ايمان، صبح و شام بر او نمى گذرد؛ مگر اينكه نزد خويش متّهم است. پيوسته از خود عيب مى گيرد [و خود را نقد مى كند] و براى خود طالب تكامل و فزونى است»؛ چون يكى از موانع راه تكامل انسان، حُبّ ذات است كه عيوبش را در نظرش زيبا و ضعفها را نقاط قوّت نشان مى دهد؛ بنابراين اگر كسى بخواهد راه كمال را بپويد بايد نسبت به خويشتن بدبين باشد و همواره در برابر صفات و اعمالش بر كرسى نقد بنشيند تا پرده هاى حُبّ ذات را كنار زند و واقعيت خويش را آن گونه كه هست ببيند.

اولا: بیانات روایی ما را به این حقیقت رهنمون می سازند که استجابت دعا امری مطلق نیست، بلکه مشروط به شرایطی است مانند: توبه و خودسازی و کوشش برای پاکی قلب و روح، پرهیز از تغذیه از حرام و غصب اموال و ستم به دیگران، مبارزه با فساد و دعوت به حق، عمل به پیمان های الهی، توأم شدن دعا با عمل و تلاش و کوشش و... .
ثانیا: خدا بر اساس عدالت، مصلحت بندگانش را رعایت می کند و برآورده سازی حاجات شان را در ارتباطی مستقیم با مصالح شان، اعمال می نماید نه بر اساس ترتیب اثر دادن فوری به خواسته های بندگان. می توان گفت که مهم ترین شرط استجابت دعا مصلحت بودن آن برای بنده است.
ثالثا: خداوند بر اساس اطلاع کاملش از مصالح و مفاسد، گاهی مطلوب دعاکننده را فورا عطا می کند، گاهی درخواست او را اجابت می کند و می پذیرد ولی به خاطر اینکه دوستش دارد مطلوب او را با گذشت مدتی عطا می کند، گاهی دعای او را می پذیرد و مستجاب هم می کند امّا اثر آن را «پاک شدن» گناهان و کفاره آنها قرار می دهد و گاهی نیز ضمن پذیرش آن دعا، آن را ذخیره و توشه آن بنده برای آخرتش قرار می دهد.